Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KATARZyNACZORNiK:Politykazagranicznapaństwajakojednazkategorii
31
ipotencjałwroga.Bezpotęginiemarzeczywistegobezpieczeństwa,aegzystencjapań-
stwauzależnionajestodzdegradowania,anawetzniszczeniainteresówinnychpaństw
orazichzdolnościdoobrony77.Politykamiędzynarodowa,zdaniemneorealistów,roz-
grywasięwwarunkachglobalnejanarchii,wsystemiepozbawionymjakiejkolwiek
władzy,wktórymnieistniejerządświatowy,dlategoteżgłównymaktorempozosta-
jewniejpaństwo,anawetmocarstwo.Następujezatemmiędzymocarstwowawalka
odominacjęibezpieczeństwo7;.Systemmiędzynarodowywmniemaniuneorealistów
jestanarchicznyzsamejnatury.Wedługnichgłównymcelemkażdegopaństwajest
zapewnieniemubezpieczeństwanarodowego79,niezależnościorazposzerzaniewpły-
wów,anawetskrajnieegoistycznawalkaoprzetrwaniewłasnejtożsamościirozwój
państwowo-narodowy.Zgodnieztakimizałożeniamiwszystkieumowymiędzynaro-
dowemającharaktertymczasowy,zależąctylkoodwolipaństwprzyichrespektowa-
niu.Wszystkietraktaty,sojusze,zobowiązaniamożnazignorowaćizłamać,jeżelistaną
sięsprzecznezżywotnyminteresemnarodowym.Dlaneorealistynieistniejebowiem
kategoriazobowiązańmiędzynarodowychpostrzeganychprzezpryzmatmoralności;0,
oczympisałjużNicolloMachiavelli;1.Możnastwierdzić,neorealistycznapolityka
zagranicznatopolitykazbudowanaprzedewszystkimnasilepaństwa.Dopierokraj,
któryosiągastatusmocarstwa,posiadahegemonięwramachśrodowiskamiędzyna-
rodowego,możeuchodzićwśródczłonkówspołecznościmiędzynarodowejzagodne-
goiwartościowegorywala.Aczkolwieknajbardziejpożądanymstanempozostajesys-
temrównowagisił,gdyżtylkownimmogąbyćzagwarantowanetakiewartościjak
pokójibezpieczeństwo;2.
Odmiennąkoncepcjęprezentujązwolennicyneoliberalnejwizjirzeczywistości
międzynarodowej;3.Równieżwtymujęciunależywskazaćprzynajmniejkilkafun-
77InternationalEncyclopediaofGovernmentandPolitics…Vol.2…,s.1145-1146.
7;R.Jackson,G.Sørensen:Wprowadzeniedostosunkówmiędzynarodowych…,s.70-71.
79Bezpieczeństwotostanorazpoczuciebrakuzagrożeniaigroźbyniebezpieczeństwa.Pojęciebezpie-
czeństwanarodowegozwykleodnosisiędoterminumilitarnego,gdyżkażdepaństwomusipolegaćnawła-
snychzasobachwceluochronywłasnychinteresów.Towłaśnienawiązaniedobezpieczeństwanarodowe-
gostanowioodniesieniutegoterminudotzw.Realpolitik.RezultatemzaśprzyjęciapodstawRealpolitikdla
bezpieczeństwanarodowegojesttzw.dylematbezpieczeństwa;InternationalEncyclopediaofGovernment
andPolitics…Vol.2…,s.867-868.
;0R.Jackson,G.Sørensen:Wprowadzeniedostosunkówmiędzynarodowych…,s.71.
;1N.Machiavelli:Książę.RozważanianadpierwszymdziesięcioksięgiemhistoriiRzymuLiwiusza.Przeł.
K.Żaboklicki.Warszawa1994,s.87.
;2Hegemoniawramachsystemumiędzynarodowegoniejestosiągalnawsposóbsformalizowany.Hege-
monniejestwybieranyspośródczłonkówspołecznościmiędzynarodowejanitymbardziejniemaformalnej
zgodynaprzywództwojednegopaństwa.Hegemontopaństwo,którewyłoniłosięspośródpotęgidomi-
nujezdolnościamimilitarnymi,ekonomicznymiiwstosunkudoktóregoinnepaństwawsposóbmilczący
zwracająsięoprzewodniczenie.Atrybutyhegemonaskupiająsięwramach3zasadniczychpojęć:zdolno-
ści(czasemrozumianejakodominującewpływypolitycznewramachsystemumiędzynarodowego),woli
przewodzeniaorazwysokimstopniulegitymacji;InternationalEncyclopediaofGovernmentandPolitics
Vol.1…,s.563-565;EncyclopediaofViolence,Peace&Confict.Vol.3Po-Z.Ed.L.Kurtz.SanDiego-Lon-
don-Boston-NewYork-Sydney-Tokyo-Toronto1999,s.91-98.
;3R.Jackson,G.Sørensen:Wprowadzeniedostosunkówmiędzynarodowych…,s.111-131.