Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KATARZyNACZORNiK:Politykazagranicznapaństwajakojednazkategorii…
29
waćzarównojakostan,jakiproces.Zewzględunasposóbzorganizowaniawyróżnia
się:bezpieczeństwoindywidualne(unilateralne);systemrównowagisił;systemblo-
kowy;systembezpieczeństwakooperatywnego;systembezpieczeństwazbiorowego.
Wujęciuprzedmiotowymmożnamówićobezpieczeństwie:politycznym;militarnym;
ekonomicznym(surowcowym,finansowym,technologicznym,rolnym,żywnościo-
wym,socjalnym);społecznym;kulturowym;ideologicznym;ekologicznym.Wuję-
ciupodmiotowymbezpieczeństwomożnaklasyfikowaćjakobezpieczeństwonaro-
doweimiędzynarodowe.Sątopojęciaściślewspółzależne,jednakżezdecydowanie
szerszymjestbezpieczeństwomiędzynarodowe66.Bezpieczeństwonarodoweujmo-
wanejestbowiemjakozdolnośćnarodudoochronyjegowewnętrznychwartości
przedzagrożeniemzewnętrznym67.Pojęcietobardzoczęstoutożsamianejestzbez-
pieczeństwempaństwa,ponieważtowłaśniepaństwasąpodstawowąformąorgani-
zacjiżyciapolitycznegonarodów6;.Zkoleibezpieczeństwomiędzynarodoweokreśla
zarównozewnętrzneaspektybezpieczeństwaposzczególnychpaństw,jakrównież
wskazujenapewnośćprzetrwaniaifunkcjonowaniasystemumiędzynarodowego69.
Istotąbezpieczeństwamiędzynarodowego,którejestpojęciemdynamicznym,jest
całokształtwięzizachodzącychpomiędzyposzczególnymiuczestnikamistosunków
międzynarodowychiinstytucjamimiędzynarodowymi,któresąwstaniedoprowa-
dzićdowyeliminowaniazagrożeń,utrzymaniapokoju,jakrównieżwspółpracyna
bazieobowiązującegoprawamiędzynarodowego70.Wujęciuszerszymbezpieczeń-
stwomiędzynarodowemanaceluzagwarantowaniewszystkimuczestnikomsyste-
mumiędzynarodowegowielostronnychgwarancjiikorzystnejwspółpracy.Wujęciu
węższymbezpieczeństwomiędzynarodowepoleganapromowaniuwłasnychinteresów,
zawieraniusojuszybilateralnychorazprzywiązywaniunadmiernejwagidogwaran-
cjimilitarnych71.JózefKukułkawyróżniłtrzywymiarybezpieczeństwamiędzynaro-
dowego:podmiotowy-pewnośćistnieniaopartanabrakudostrzegalnychzagrożeń;
przedmiotowy-pewnośćrozwojutożsamościiaktywnościuczestnikówstosunków
międzynarodowychdotyczącaistnienianiezbędnychkutemuwarunków;procesual-
ny(perspektywiczny)-pewnośćfunkcjonowaniairozwoju,przewidywalnośćprzy-
szłościiszansnamaksymalizacjęswoichinteresów72.
66R.Zięba:Instytucjonalizacjabezpieczeństwaeuropejskiego.Koncepcje-struktury-funkcjonowanie.
Warszawa2004,s.30-36.
67E.Cziomer:Bezpieczeństwomiędzynarodowe.W:Zaryswspółczesnych…,s.154-157.
6;K.Łastawski:Pojęcieigłównewyznacznikibezpieczeństwanarodowegoimiędzynarodowego.W:Współ-
czesnebezpieczeństwo…,s.14-29.
69R.Zięba:Instytucjonalizacjabezpieczeństwaeuropejskiego.Koncepcje…,s.30-36.
70I.Pawlikowska:Bezpieczeństwojakocelpolitykizagranicznejpaństwa.W:Wstępdoteoriipolityki…,
s.59-61.
71R.Zięba:Pozimnowojennyparadygmatbezpieczeństwamiędzynarodowego.W:Bezpieczeństwomiędzy-
narodowepozimnejwojnie.Red.R.Zięba.Warszawa2008,s.15-22.
72J.Kukułka:Problemypolitykizagranicznejpaństwiwspółczesnychstosunkówmiędzynarodowych.W:
Zmiennośćiinstytucjonalizacjastosunków…,s.154-156.
