Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
HansJ.Morgenthau
uprzedzeniu,którezgóryzakładawyższośćteraźniejszościnadprzeszłością.
Stwierdzenie,iżpowrótdotakiejteoriijestjedyniefimodą”lubfifanaberią”,jest
równoznacznezzałożeniem,żewkwestiachpolitykimożemyaspirowaćdoopi-
nii,leczniedoprawdy.
Dlarealizmuteoriapoleganaustalaniufaktówinadawaniuimznaczeniaza
pomocąrozumu.Realizmzakłada,żecharakterpolitykizagranicznejmożnaustalić
tylkopoprzezbadaniedziałańpolitycznychorazichmożliwychdoprzewidzenia
następstw.Możemywięcodkryćrzeczywistedziałaniamężówstanu,zaśzprzewidy-
wanychkonsekwencjitychdziałańmożemywnioskować,jakiemogłybyćichcele.
Alesamobadaniefaktówniewystarczy.Abynadaćznaczeniesurowejempirycz-
nejmateriipolitykizagranicznej,musimypodchodzićdorzeczywistościpolitycznej
wyposażeniwrodzajracjonalnegoplanu,wmapę,którabędzienampodsuwać
możliweznaczeniapolitykizagranicznej.Innymisłowy,stawiamysięnamiejscu
mężastanu,którywdanychwarunkachmusizmierzyćsięzokreślonymproblemem
politykizagranicznej,izadajemysobiepytanie:wśródjakichracjonalnychmożliwo-
ścimożeonwybierać(zawszezakładając,żedziałaonwsposóbracjonalny)iktórą
znichtenkonkretnymążstanu,działającywdanychokolicznościach,wybierze.
Sprawdzanieracjonalnychhipotezzapomocąfaktówiichnastępstwnadajeteo-
retyczneznaczeniazdarzeniompolitykimiędzynarodowej.
2.Drogowskazem,którypomagarealizmowipolitycznemuodnaleźćsięwgąsz-
czupolitykimiędzynarodowej,jestpojęcieinteresuzdefiniowanegowkategoriach
potęgi.Pozwalaonopołączyćrozum,usiłującyogarnąćpolitykęmiędzynarodową,
zfaktami,którenależyzrozumieć.Ustanawiapolitykęjakoautonomicznąsferę
działaniaizrozumienianiezależnąodinnychsfer,takichjakekonomia(rozumiana
wkategoriachinteresuzdefiniowanegojakobogactwo),etyka,estetykalubreligia.
Beztakiegopojęciateoriapolityki,wewnętrznejczymiędzynarodowej,byłaby
całkowicieniemożliwa,ponieważniebylibyśmywstaniedokonywaćrozróżnień
międzyfaktamipolitycznymiiniepolitycznymi,aniwprowadzićjakiegokolwiek
ładuwsferępolityki.
Zakładamy,żemężowiestanumyśląidziałają,biorącpoduwagęintereszde-
finiowanywkategoriachpotęgi,copotwierdzająświadectwahistorii.Założenie
toumożliwianamodtworzenieiprzewidywaniekroków,jakiemążstanu–nie-
gdysiejszy,obecnylubprzyszły–podjąłbądźdopieropodejmienasceniepoli-
tycznej.Spoglądamymuprzezramię,kiedywypisujerozkazy;przysłuchujemy
sięjegorozmowomzinnymimężamistanu;wręczodczytujemyiprzewidu-
jemyjegomyśli.Biorączawyznaczniknaszegorozumowaniaintereszdefinio-
wanywkategoriachpotęgi,myślimytakjakon,zaśjakobezstronniobserwato-
rzyjesteśmywstaniepojąćmyśliidziałaniaaktoranasceniepolitycznejlepiej
niżonsam.
