Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
978-83-7688-523-0
Strukturamitów.Wstronęmetonimii
Segal1997).ZkoleibliskiprzyjacielFrazera,biblistaiarabistaWilliamSmith
(1846-1894),promowałprzeciwstawnypogląd.Zgadzającsięcodogenetycz-
negozwiązkumituirytuału,twierdziłjednak,żemitjestwyłączniepróbą
uzasadnieniarytuału,ajakotakijestjedyniedodatkiemdoniego13.Pogodze-
nietychtezdokonanezostałowobrębienszkołymituirytuału”,nietylko
uznającejpowiązaniepomiędzyobomaczłonamiswojejnazwy,aletakżeza-
kładającejichrównoważność.ZajmującasięgreckimantykiemJaneHarrison
(1850-1928)ibadającystarożytnyBliskiWschódSamuelHooke(1874-1968)
uznali,żemitirytuałniemogąistniećwsposóbodrębny.Mitniejestimpul-
sempowołującymdożyciarytuałaniniestanowijegoopisu,leczfunkcjonu-
jejakoistotnyelementobrzędu,aichwystępowaniemacharaktersymulta-
niczny.RobertSegal(1997:10)wyjaśniaobrazowo,żewteoriachHarrison
iHooke’amitpełnitakąsamąfunkcjęwobecrytuałujakdźwiękwfilmie.Idee
szkołymituirytuałukontynuowanebyłyzarównowsposóbbezpośredni,pod
jejwłasnymszyldem,jakipośrednioprzezuznawanietakiejlubinnejformy
związkupomiędzymitemiobrzędem.Zasadnicząrolęponownieodegrałatu-
tajantropologia.
Własnywarianttezyozwiązkumiędzymitemirytuałemzaprezentował
BronisławMalinowski(1884-1942).Zrywajączewolucjonistycznymizałoże-
niami,szukałistotyzjawiskkulturowychwfunkcjach,jakiepełniąonewspo-
łeczeństwie,odsuwającpozaobrębantropologiipytanieoichgenezę.Realiza-
cjataksformułowanegozadaniawymagałazmianysposobufunkcjonowania
antropologa,którymusiałzrezygnowaćzpracywbiblioteceizacząćprowa-
dzićbadaniaterenowe.FormułowaniewnioskówwujęciuMalinowskiego
uzasadnionebyłojedynieoparciemichnansurowym”materialefaktograficz-
nym.Trafnośćteoriiwysuwanychprzezantropologazależaławięcwznacz-
nymstopniuoddokładności,zjakązbierałonswojedane(Malinowski1981:
27-58;por.Waligórski1981:652-694)14.Zgodnieztymzałożeniem,teoria
mitu,podobniejakwiększośćinnychtezMalinowskiego,formułowanabyły
napodstawiewieloletnichbadańspołecznościTrobriandczyków.Wrozprawie
Mitwpsychiceczłowiekapierwotnego(Malinowski1990:302)pisałon:
13
WpraktycestosunekSmithadorytuałubyłdwuznaczny.Stanowiłon,coprawda,nieodłącz-
nyelementreligiinprymitywnych”ijakotakibyłcennydlaichpoznania.Jednakwobrębie
religiinprawdziwej”(chrześcijaństwa)rytualizmmiałjużbyćmaterialistycznąchorobąwy-
paczającąto,costanowiojejwyjątkowości,czylimoralność(Strenski1996:64).
14
OrestrykcyjnymprzestrzeganiutychzaleceńświadczyewolucjateoriimituMalinowskiego
podczasjegobadań(zob.Strenski1995:44in.).
30
