Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wsęp
mającąmiejscekilkadziesiątlatwceśniejpolemikąJohannaG.Herdera
(1744-1803)zGottholdemE.Lessingiem(1729-1781)11.Tentrójwar¶wowy
modeldziełaliterackiegoszcegółoworozwinąłfenomenologRomanIn-
garden(1893-1970)12,któryzkoleiwyróżniłcterywar¶wyutworuoraz
dwajegowymiary.Stanowiąonepod¶awęniniejszychrozważańzuwagi
nato,żewłaśnienanimoparłswojąkoncepcjębudowyutworuznakomi-
tyznawcaprawaautorskiegoAndrejKopff13.Wokresiepowojennymto
właśnieon,apotemtakżeniemniejzasłużonydlapolskiegoprawaautor-
skiegoiprasowegoBogdanMichalski14wzasadziejakojedynipodkreślali
wagęwyodrębnieniachronionychiniechronionychwar¶wwutworeli-
terackim.
AndrejKopffuważał,żei¶niejącywdoktrynieprawaautorskiegodu-
ali¶ycnyschematutworu-podziałnatreść,rozumianązazwycajjako
światpred¶awiony,orazformę,pojmowanąjakocynnikwyrażającytreść
dzieła-nieje¶wy¶arcający.Niewyjaśniaonbowiemwielukwe¶ii:
znaceniaoryginałudziełaorazjegoodtworeniaprezrekon¶ruktora,
osunkuutworówzależnychdoutworówmaciery¶ychidowykonań
cyteżi¶otytwórcościinsirowanej,którąprawoautorskieuważaza
samodzielną,mimoiżtwórcacerpałpodnietęzcudzegoutworu.Bywła-
ściwieocenićpowyższezagadnienia,Kopffzaproponowałna¶ępującądef-
nicjęutworu:nUtwórtoschematycnypredmiotintencjonalny,zbudowany
ztrechwar¶w,amianowicieztreściwpo¶aciobrazuzindywidualizowa-
nego(wprypadkuutworówary¶ycnych)lubobiektywnychrezultatów
badawcych(wprypadkupracnaukowych)orazzwar¶wformyzewnętr-
nejiformywewnętrnej,zawierającylicnemiejscaniedookreślenia,których
uzupełnienieje¶zadaniemwykonawcówalboperceptorów”15.
Konsekwencjeświadomościwar¶wowejbudowyutworudlaochrony
prawnejpodkreślałtakżeBogdanMichalski.Omawiajączagadnieniapraw-
niedozwolonegoużytkuwmediach,pisze:n(ś)obowiązujący¶anpraw-
ny¶warawarunkidokory¶aniazcałościlubcęściutworu,wsposób
prostydającejsięwyodrębnić,jaknp.cytaty,lubniedającejsięwy-
11
WsominaotymRomanIngardenwpracyZteoriidziełaliterackiego,[w:]Problemyteoriiliteratury,red.H.Mar-
kiewic,Wrocław1967,s.7-25,niemającjednakpewności,cychodzioksiążkęJ.G.HerderaKritischeWäldchen.
12
R.Ingarden,DasliterarischeKunswerk,Halle-Salle1931(Iwyd.)orazkolejnepraceanalizowanewrozdziałachI,
IIIorazIV.
13
A.Kopff,Dziełoijegotwórca,[w:]S.Grybowski,A.Kopff,J.Serda,Zagadnieniaprawaautorskiego,Warszawa
1973,s.11-33.
14
B.Michalski,Dziennikarswoaogranicenieprawautorskich,Łódź1998.
15
A.Kopff,Dziełoijegotwórca,[w:]S.Grybowski,A.Kopff,J.Serda,Zagadnieniaprawaautorskiegoś,s.11-33.
SzcegółowerozwinięciekoncepcjiA.KopffaznajdujesięwrozdzialeIVniniejszejpracy.
11