Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Isotautworuwbadaniachfilozoficnych
i¶niejepodziałnajęzykiopisywanąprezeńnobiektywną”recywi¶ość,
boje¶onazawszerecywi¶ościąopowiedzianą,jużi¶niejącąwjęzyku.
nJęzyk-twierdziGadamer-(ś)topod¶awaimiejsceprezencjitego,żelu-
dziewogólemająświat.Dlacłowiekaświati¶niejejakoświatwsosób,
wjakinieprezentujesiężadnejinnejżyweji¶ociebytującejnaświecie.
Tenbytświatazaśje¶ukon¶ytuowanyjęzykowo”12.Natomia¶nrozumnie
je¶presłankąkomunikacjijęzykowej,lecjejefektemidlategofundamen-
temhermeneutykije¶rozmowa,dialog,wymianamiędzyJaiTy”13.Wta-
kimujęciuhermeneutykanieje¶juższtukąinterpretacjitek¶ówaniteo-
riąrozumienia,aleflozofąpozwrocielingwi¶ycnym,odrucającąpogląd
odoskonałym,niezapośredniconympocątkuludzkiejwiedzy,oparymna
do¶ępieświadomościdosamejsiebie.Wtradycjihermeneutycnejsens
niei¶niejeniezależnieodinterpretacji,awięcniei¶niejejednametoda
jegouprawomocnienia.Wynikatozupadkutradycyjnegomodeluprawdy
(adekwatnośćmyśleniaibytu)ipojawieniasięmodelupersektywicnego
(prawdarelatywnadopozycjipodmiotu).Dlategosensnietkwiwgoto-
wejpo¶aciwświecie,skądumysłmiałbygonwydobywać”,alepow¶aje
wprocesiejęzykowegosamorozumieniapodmiotu,któryje¶wnimzanu-
rony.Interpretacjanieje¶zatemoperacjąobiektywnego(predmiotowe-
go)opisywaniasensu,lecpraktykąegzy¶encjalną,premieniającążycie
cłowieka.
Hermeneutykaobejmujewięczarównocodzienneżycie,jakitechniki
egzegezy,metodologienaukcyflozofeegzy¶encji.Stopniowoposzerano
obszarinterpretacji-odBiblii,poprezantycnychtwórcówiklasycnych
flozofówoświecenia,wszelkieinnetek¶y(Schleiermacher14),włącenie
doniejnwszy¶kichprejawówżycia”(Dilthey,Heidegger),awkońcudo
wszy¶kiego,comacharakterjęzykowy(Gadamer).Wsółceśniei¶nieje
takwieleodmianhermeneutyki,żePaulRicoeurpisał:nwielośćinterpreta-
cjipowodujemojerozdarcie”15.
Kolejnąnaukąbadającą¶rukturęjęzykabyłasemiotyka.Pocątkowo
pojęciategoużywanowmedycynienaokreśleniesymptomówchorobo-
12
H.G.Gadamer,Prawdaimetoda.Zaryshermeneutykifilozoficnejś,s.402.
13
H.G.Gadamer,Człowiekijęzyk,[w:]tegoż,Rozum,słowo,dziejeś,s.53.
14
FriedrichSchleiermacherwprowadziłdobadańnadtek¶amitzw.kołohermeneutycne,nawiązującdopatry-
¶ycnejtradycjiegzegezy.Zgodnieztąfgurąniemożnazrozumiećcęścitek¶ubezodwołaniadocałościiodwrot-
nie.Dlategointerpretatormusinieu¶anniekrążyćmiędzycęściamiicałością(koło).Innąwykładniętejfgury
proponowałHeidegger,dowodząc,żekażderozumieniepopredzaswoi¶epred-rozumienie:zaniminterpretatorza-
cnieinterpretować,musiposiadaćwłasnerozumienieświataipoglądynato,cointerpretuje.Rozumiećmożnatylko
wtedy,gdyjużcośrozumiemy,inacejnigdynieprekrocylibyśmybarieryobcości.Figurakołahermeneutycnego
zakłada,żerozumienienierozpocynasięodzera,aleje¶procesemuwikłanymwświatopoglądinterpretatora:cło-
wiekzawszepodświadomieinterpretuje.Por.A.Buryńska,M.P
.Markowski,TeorieliteraturyXXwiekuś,s.177-178.
15
P
.Ricoeur,Konflikthermeneutyk:episemologiainterpretacji,[w:]tegoż,Egzysencjaihermeneutykaś,s.133.
34
