Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zwrotlingwisycny:GottlobFrege
Zwrotlingwisycny:GottlobFrege
DziełoGottlobaFregego(1848-1925),niemieckiegoflozofaimatematyka,
niezwróciłouwagizajegożycia.Atymcasemzwrotlingwi¶ycnywf-
lozofi-cylipopredzanieontologicnejimetafzycnejrefleksjianalizą
tego,jaktakiewypowiedzipow¶ająwjęzyku-dokonałsięgłówniedzięki
niemu.
FregeodruciłAry¶otelesowskąanalizęzdańwrelacjipodmiot-ore-
cenie(np.nśniegje¶biały”,gdziei¶niejądwieodrębnecęści:podmiot
-nśnieg”orazwłaściwośćprypisanadopodmiotu-nbyciebiałym”)izana-
lizowałjezapomocąmatematycnegomodelufunkcjiiargumentu(gdzie
zdanienśniegje¶biały”zawierafunkcjęn{}je¶biały”zenśniegiem”
anowiącymargumenttejfunkcji).Pozwoliłotonamilowyskokwflo-
zofijęzyka.Aniwyrażeniefunkcyjne,aniargumentnieorekajątuni-
cegokażdezosobna,atylkowtedy,gdytworąkompletnewyrażenie.
Stądznaceniepojęciamożnaokreślićjedyniewkontekściezdania.Mówi
otymnzasadakontek¶u”Fregego.Znaceniepojęciaokreślatakżede-
dukcjatego,jakiwkładwnosionodosensucałejwypowiedzi,cozkolei
opisujen¶rukturaznacenia”
.TezataanowinajtrwalszywkładFregego
doflozofijęzyka30.
Stwierdziwszy,żeznacenieje¶predewszy¶kimwłaściwościązdań,
atylkopośredniowłaściwościąpojęć,flozofrozróżniłznacenieododnie-
sienia(referencji)danegowyrażenia.Natymrozróżnieniuopierasięflozo-
fcnyprojektu¶aleniazwiązkówłącącychjęzykzrecywi¶ością.Ponie-
ważzdaniemFregegosensdanejwypowiedzideterminujeto,docegosię
onaodnosi,niektóryflozofowiedoszlidowniosku,żemiędzytym,comó-
wimy,atym,coi¶nieje,musii¶niećjakiśesencjonalnyzwiązek31.Ideata
¶ałasiępod¶awątzw.atomizmulogicnego,głoszonegoprezBerranda
RussellaimłodegoLudwigaWittgen¶eina.TezyFregegomożnapodsumo-
waćna¶ępująco:flozofaje¶autentycnąaktywnościąjakonauka,alenie
odsłanianowychfaktów.Filozofajedyniepoucanaso¶ruktureświata
ibudowiejegozasadnicychskładników,cylizbiorufaktówatomowych-
obiektówiichwłasności.
30
G.Frege,Pismasemantycne,Warszawa1977
.
31
P
.Stokes,100największychfilozofówś,s.177-178.
39