Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
D.Pauluk(red.nauk.),Studentnawspółczesnymuniwersytecie,Kraków2010
ISBN:978-83-7850-269-2,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2010
MichelHenriKowalewicz
Ideauniversitas
pomiędzyprzeszłościąaprzyszłością1
Ideauniversitasalbogranicepodróżywczasie
Swegoczasu-nawzórpowieściJohnatanaSwiftaopodróżachGullivera
czyteżoprzygodachRobinsonaCrusoeDanielaDefoe-AlfredNorthWhite-
headzapraszałnasdolekturyswoichprzygódzideami2.Przygodomtym
przyświecałydwacele:zjednejstrony-uwypuklenieznaczeniapewnychidei
wrozwojuhistorycznymludzkości,izdrugiej-nazwanietychidei,któredzięki
spekulatywnemuschematowiokazałysiękluczowewbadaniuhistoriimyśli
ludzkiej3.Chcącogarnąćcałokształtrozwojumyśliludzkiej,Whiteheadbuduje
swójschematnabazieczterechpodstawowychlarów:poczynającodsocjolo-
gicznego,poprzezkosmologicznyilozoficznyanacywilizacyjnymskończyw-
szy4.Wschemacietymswojeistotnemiejsceznajdujątakieidee,jakduszaludz-
ka,prawanatury,odniesieniepodmiotuwzględemprzedmiotów,przeszłość,
teraźniejszośćiprzyszłość,rzeczywistość,aledodatkoworównieżprawda,
pięknoorazprzygody(
adventuri
).Dotegorodzaju
adventuri
namawiająnas-
swojądrogąjużodponad90lat-historycyidei,inicjatorzyikontynuatorzy
1Poniższeuwaginatematuniwersytetuniepowstałybywtakiejformiebezosobistegozaan-
gażowania:KäteMeyer-DraweiGunteraScholtzazBochum,BernhardaWaldenfelsazMo-
nachium,BorisaKleinazLyonu,JillBeplerzWolfenbüttel,ElisabethiWielandaHintzsche
zHalle,HanaVermeulenzLeideniHalleorazlastbutnotleastCarolineKowalewicz(słu-
chaczcesciencespowStrasburguimistrzyniFrancjiwwioślarstwiewyczynowym)iwielu
innychosób,którymwtymmiejscuwyrażamnajgorętszepodziękowanie.
2Por.A.N.Whitehead,AdventureswithIdeas,Cambridge:CambridgeUniversityPress,1933.
3Por.tamże,s.vii.
4Por.wstępskreślonyprzezWhiteheadawewrześniu1932roku,tamże,s.vii-viii.