Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
Częśćpierwsza.Analizaikrytykapiśmiennictwa
przeglądliteraturyprzedmiotuzróżnychobszarówwiedzy,aprzedmio-
temanalizstanąsiętakiezagadnienia,jak:
a)istotawizualnegoprzetwarzaniajęzyka(przedmiotbadańm.in.
psychologii,pedagogiki,lingwistykiilogopedii),
b)neurobiologiczneuwarunkowaniaprocesuczytania(obiektzainte-
resowańneurobiologii,fizjologiiorazneurologiiineurochirurgii),
c)modelowanieprocesuczytania(domenapsycholingwistyki,
psychologiiikognitywistyki),
d)aktywnośćokulomotorycznawłaściwadlaczynnościczytania
(zakresdociekańpsychologii,fizjologii,okulistykiioptometrii),
e)rodzajeitechnikiczytaniaorazstylelektury(obszarzaintereso-
wańpsychologii,naukioksiążce,medioznawstwaiantropologii
kulturowej),
f)patomechanizmyisymptomatologiazaburzeńczytania(celanaliz
medycyny,neurobiologii,psychologii,pedagogikiilogopedii).
Jakożewbadaniachwłasnychprzedstawionychwczęściempirycz-
nejniniejszegoopracowaniabiorąudziałwyłącznieuczniowieowzględnie
ukształtowanejumiejętnościczytania,wrozprawienieporuszasięzasadni-
czokwestiizwiązanychaniznaukączytania,aniteżzmetodamitejnauki.
1010Istotawizualnegoprzetwarzaniajęzyka
Czytanietozłożonyprocespercepcyjny,poznawczyorazkomunikacyjno-
językowy,któryumożliwiaodbiórinformacjiprzekazywanychzapomocą
językapisanego.Pierwotnieczynnośćczytaniawiązanozdekodowaniem,
czylitworzeniem„dźwiękowejformysłowa”
.Naprzykładrosyjskipsycho-
logipedagogD.B.Elkoninzdefiniowałpojęcieczytaniajako„tworzenie
dźwiękowejformysłowa,czyliorganizacjędźwiękówwokreślonymna-
stępstwieczasowymnapodstawiejegoobrazugraficznego,niezależnie
odtego,czyjestonozrozumiałedlaosobyczytającej,czynie”[Elkonin
1961,s.22-23].Wedługtegoujęciawczytaniunajważniejszajesttech-
nika.Sprowadzasięonadoidentyfikacjigrafemówiprzekodowaniaich
nafonemy,którenastępniesąpoddawanesynteziewceluutworzeniawy-
razufonologicznego.
