Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
torówpraktykrytualnych,błędówkapłanówwynikającychzichniekompetencji?
Te,interesująceinas,kwestietakżepozostająprzedmiotemdyskusjiindologów,
awartowtymkontekścieprzypomniećopinięJ.C.Heestermana6,przytaczanąrów-
nieżprzezG.R.Welbona,żetradycjęmożnarozumiećjakosposób,wjakispołe-
czeństwoformułujeiradzisobiezkluczowymiproblemamiludzkiejegzystencji
iwzwiązkuztymniejestonadalekaodnowoczesności/modernizacji.Tradycja,
jakpiszeWelbon7,jestprocesem,jestdynamiczna,elastyczna,możesięprzystoso-
waćwzależnościodsytuacji8.Tradycjereligijneposługująsięprzytym,zjednej
strony,tekstami,zktórychczęśćklasyfikowanajestjakoautorytatywnykanon,
azdrugiejstronypodlegajązmianom,częstopodwpływemcharyzmatycznych
przywódcówikomentatorówliteraturykanonicznej.HeinrichvonStietencron
stwierdza,żeoilekanondecydujeotrwałości,otylecharyzma,obecnatakżena
etapiepowstawaniakanonu,stanowiozmianachwobrębietradycjireligijnych;
kanonzachowujeto,cokluczowe,aletoreligijninauczyciele,redaktorzykanonu,
apotemkomentatorzyumieszczajątradycjewkonkretnymspołecznymikulturo-
wymkontekście9.
6HEESTERMAN1973,s.97oraz1985,s.10.
7WELBON1986,s.374.
8Okwestiikontynuacjiizmianywkontekściepołudniowoindyjskiegowisznuizmu,zwłaszczatrady-
cjivaikhźnasa,patrznaprzykładWELBON1986;HUESKEN2006,2007,2009.
9StietencronwesejuzatytułowanymCharismaandCanon:TheDynamicsofLegitimizationandIn-
novationinIndianReligions(DALMIA/MALINAR/CHRISTOF2003,s.15–16)pisze:„Thus,while
canonstandsforpermanence,charismastandsforinnovation.Thisleadsusdirectlyintothedialec-
ticsoftimelessnessversustime-governedlife,oftranscendenceversuswordlyexistence,ofperma-
nenceversuschange.Theyareopposingyetinteractingprinciplesthatareconstitutiveforallrelig-
ionsand,indeed,forallhumaneffortatcreatingandimplementingorderinacosmosthatismateri-
allyandbiologicallyconstitutedand,therefore,equallyliabletochaoticgrowthanddecay.The
canon,whileattemptingtopreservetheessential,alsofixesitinaparticularhistoricalexpression:
inthelanguageofacertainregionandtime;instories,examples,argumentsandprescriptionsthat
relatetothatparticularsocialandculturalcontextinwhichthecharismaticfounderofthemove-
mentortheredactorsofthecanonlived.Theresultisasnapshotthatpreservesforcollectivemem-
oryonemomentoutofmanyinculturalevolution”.Idalej:„Itisherethatcharismacomesagain.
Theoriginalmessagemustbetranslated,transformedandmademeaningfulforachangedsociety
andalteredcircumstances.Thecommentarynowbecomesanexegetictoolofprimeimportance,so
muchsothatittoorequirescharismaticlegitimization.Oftenitbecomescanonicscriptureinits
ownright,asevidentinIndia,forinstance,inthevariousVedfintatraditions”.Podobnie,Christof
piszewesejuzatytułowanymTheLegitimationofTextualAuthorityintheBhźgavatapurźna
(DALMIA/MALINAR/CHRISTOF2003,s.63–64):„Mosttraditionalcultureshavespecialistswhose
taskitistointerpretthecanonandrelateittothechangingworld.IntheIndiantradition,thepro-
totypeofthesespecialistsisthebrahmin.Acentralmethodoffulfillinghisfunctionisthewritingof
acommentary.Thecanoniccommentarymustrelatethetexttotheworld,mediatebetweentheclo-
sureofacanonandtheopennessofreality–whichitclaimstointerpretcomprehensively.Toputit
differently,thecanonistheresultofanoftenarbitrarylimitationwhereasthecommentaryrepre-
sentsanefforttoovercomethislimitationbyingenuityonthepartofanexegete,whosetaskitisto
extendthedomainoftheclosedcanonovereverythingthatisknownorexists(…).Thecommen-
tary,inturn,servesasthelegitimizingbasisforinnovation.Thus,theconservationofmeaning–if
itdoesnotendindogmatism–mayleadtonewinterpretationsandnewmeanings”.Patrztakże
11
