Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Partieisystemypartyjne
Cowięcej,pomysłnamandatwolnywdużejmierzewziąłsięzobawyprzed
patologiąbądźinnegorodzajudewiacjąmandatuimperatywnego,wktórym
dostrzeganoniebezpieczeństwoklientelizmu,generowanegozbytsilnym1
jaksądzono1związkiemposłazmocodawcamimandatu
8
.Mimobowiem,
żeideamandatuimperatywnegozakładałastosunkowoprostąrelacjęmiędzy
reprezentantemareprezentowanym,sprowadzającąsiędowskazaniareprezen-
tantaiudzielaniamuinstrukcjidziałanianaforumorganuprzedstawicielskie-
go,towpraktyceokazałosię,żezaformalniereprezentowanymstałyokreślone
siły,któredefactoczułysię(np.zracjiekonomicznychbądźpolitycznych)nie
tylkoanimatoremmandatu,alewręczjegodysponentem
9
.Wdłuższymokresie
nabazietegorodzajuzwiązkówwytworzyłysięrozmaitewięzynieformalne,
któredeformowałyhipotetyczniezałożonąkonstrukcjęstosunkuprzedstawi-
cielskiego(alejednocześnie,wjakimśprzynajmniejsensie,byłyakceptowane
międzyinnymizracjiprzeniesienianagruntprawapublicznegocywilistycz-
nej,prywatnejkonstrukcjireprezentacji).Dlategoodjakiegośczasuzaczę-
toposzukiwaćsposobówodejściaodsystemu,któryzdawałsięwprowadzać
ntylnymidrzwiami”pozaformalnestruktury,oficjalniecoprawdanieistniejące,
alenieoficjalnienietylkoistniejące,lecznawetprzesądzająceotreścirelacji
przedstawicielskiej.Jednymzpierwszychtakichsposobówbyłoustanowienie
autentycznychwyborów,którezastąpiływcześniejszeprocedurydelegowania
czywskazywaniareprezentantów,ułatwiające1jakmożnasiędomyślić1
instalowanienajrozmaitszychnieformalnychpromotorówmandatu.Drugim,
najważniejszym,sposobemporzuceniaklientelizmuiwszystkichpatologii,
jakieujawniałysięwprocesiepolitycznejreprezentacji,byłozaśustanowienie
wolnegomandatuprzedstawicielskiego.
Mandatwolny,zzałożeniem,żeposełwciążjestwybieralnynabazie
lokalizmuczyterytorializmu(okręgiwyborcze),ajedyniewswojejparla-
mentarnejdziałalnościmusisięoderwaćodbazy,poszukującuniwersalnego
interesu,byłwięcformązainstalowanialepszegomechanizmureprezenta-
cji1wmiejscepojedynczości(igenerowanegoniąuzależnieniaposłaod
okręgubądźinnychbardziejkonkretnychpromotorówmandatu
10
)ustana-
wiającegozbiorowy,niezależnyinieodwoływanymandat.Retrospekcyjny
rzutokapokazujejednak,że1jaktoczęstobywa1gravioraquaedam
suntremediapericulis.Pustka,jakąpozostawiłposobiezarzuconymandat
imperatywnywmiejscu,gdziedotejporystałwyborca(bądźokręgwybor-
8
Por.H.-Y.Lee:PoliticalRepresentationł,s.134inast.
9
G.Berlia:Dumandatimpératif.In:Droitpublicinterneetinternational.Étudeset
réflexion.Paris1980,s.24inast.
10
CobyłobardzowidocznechociażbywWielkiejBrytanii,wktórejznakomita
większośćposłówdoIzbyGminbyłaswoistyminzakładnikami”najbogatszychobywateli
zposzczególnychokręgówwyborczych,wktórychkupowanowręczposłów,wymagającod
nich1cozrozumiałe1pełnejlojalności.
