Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
świadectwhistorycznych,któremówiłyby
otakiejumowiemiędzyludemarządzący-
mi.Alenawetjakomodeldemokratycznej
legitymizacjiwładzyumowaspołecznajest
nieokreślona.Jednocześniemonarchiści
irepublikaniepowinnipamiętać,żewiele
sławnychrządówmiałookrutnepoczątki.
Częśćznichpóźniejuzyskałolegitymi-
zacjędziękisprawiedliwemuistabilnemu
panowaniu.Jakajestzatemróżnicapomię-
dzyobywatelamipaństwdobrobytuapod-
danymidobrzerządzonychmonarchiikon-
stytucyjnychirepublik?Obecnietrudno
jestwskazaćpowodydodumyzbycia
wyborcąwmasowejdemokracji,ponie-
ważzwycięstwowwyborachoznacza
jedynie,żeaktualnawiększośćwybrała
jednągrupępolityków,anieinną.Wjaki
sposóbbędąonizdolnichronićdobre
itrwałeprawo,cojestuniwersalnymcelem
wszystkichcywilizowanychspołeczeństw?
Rzeczywistyzakresprawiwolnościsię
zmniejszawskuteknadmiernejregulacji
prawnej.Możeprawodobyciadobrzerzą-
dzonymjestważniejszeodpowszechnego
prawawyborczego?
Słowakluczowe:prawomocność,prawo-
witość,władza,ład,państwo.
Myślpolityczna
itdoesn’tworkbecauseofitsvagueness.
Ontheotherhandmonarchistsandrepub-
licansshouldrememberthatmanyfamous
regimeshavehadcruelandviolentbegin-
nings.Someofthemafterwardsacquired
legitimacybyjustandstablereigning.
Whatisthenthedifferencebetweenciti-
zensofawelfarestateandsubjectsofwell
governedconstitutionalmonarchiesand
republics?Nowadaysit’shardlytoseeany
reasonstofeelpridetobeavoterinmass
democracybecausevictoryinelection
meansonlythatactualmajorityelected
onegroupofpoliticiansinsteadofanother
one.Howcantheymanagetoprotectgood
anddurablelaw-whichisanuniversalaim
ofallcivilizedsocieties?Therealscopeof
rightsandlibertiesarediminishedincon-
sequenceofgovernmentover-legislation.
Perhapstherighttobewellgovernedis
moreimportantthanuniversalsuffrage?
Keywords:legitimacy,authority,political
order,state.
Posłuszeństwookazywanewładzywydajesięczymśzdumiewającym
zwłaszczawtedy,kiedyzakładasię,żerządzącyniesąanimądrzejsi,anilepsi
odrządzonych.Użyciesiłybądźgroźbajejużyciatylkozpozorustanowiąjedy-
neracjonalnewyjaśnieniesamychpoczątkówwładzypolitycznej,napierwszy
rzutokabowiemtopostroniewiększościjestsiła,aniemniejszości1.Simone
Weiltwierdziłaprzeciwnie,żewłaśnienielicznistosująsiłęwobecwiększości,
nskorobardzolicznisąposłusznidotegostopnia,żepozwalająsobiezadawać
cierpienieiśmierć,podczasgdybardzonielicznirozkazują,toniejestprawdą,
żeliczbastanowisiłę.Liczba,niezależnieodtego,copodpowiadanamwyob-
raźnia,stanowisłabość.Słabośćjestpotejstronie,gdziebywasięgłodnym,wy-
czerpanym,zanosisiębłagania,drży,aniepotejstronie,gdzieżyjesiędobrze,
ułaskawiasię,grozi.Ludniejestuległy,chociażliczny,aledlatego,żeliczny”2.
1
D.HUME:Opierwszychzasadachrządu.Przeł.M.FILIPCZUK.nPrincipia”2002,
T.32133,s.54.
2
SiWEIL:Dzieła.Przeł.M.FRANKIEWICZ.Poznań2004,s.434.
