Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RobertJanik:Rolainterwencjonizmupaństwowego…
31
gostulecia.Związanebyłotozarównozwieloma„przerostami”socjalny‑
mipaństwaopiekuńczego
48
,ograniczającymiaktywnośćspołeczeństwa
wzakresiepoprawianiaswejsytuacjiżyciowej,jakrównieżzosłabianiemsię
roliposzczególnychpaństwnarodowychwżyciuekonomicznymwwyniku
procesuglobalizacji
49
.Wbezpośrednimzwiązkuztympozostawałorów‑
nieżzjawiskomasowegoprzenoszeniamiejscpracy(produkcji)dokrajów
TrzeciegoŚwiata,coodbiłosięwnegatywnysposóbnakondycjipaństw
opiekuńczych.Nicwięcdziwnego,żeretorykęekonomicznąodlatosiem‑
dziesiątychdominowaćzaczęłykoncepcjeneoliberalne.Zmianętegotrendu
umożliwiłydoświadczeniaostatniegokryzysugospodarczego
50
,podczasktó‑
regorządykrajówzachodnichbezwahaniauciekałysiędopraktykinter‑
wencjonistycznych,ratującprzedewszystkimwielkieinstytucjefinansowe,
gwarantująceprzetrwanieistniejącemusystemowi,anastępnieorganizu‑
jącprogramy„nakręcaniakoniunktury”,mającenaceluzachęcaniespołe‑
czeństwdozwiększeniakonsumpcji.Tozkoleiprowadzićmiało1iwwielu
wypadkachprowadziło1dozwiększeniaprodukcji.Ingerowaniew„wyda‑
rzeniarynkowe”przezrządykrajówzachodnichstanowiłopodważenienie
tylkozałożeńdominującychwekonomiiodlatosiemdziesiątychkoncepcji
neoliberalnych,leczprzywracałotakżeaktualnośćdyskusjinatematspra‑
wiedliwościspołecznejipodkreślałodorobekpaństwaopiekuńczego.Także
przemianysystemuopiekispołecznejwStanachZjednoczonychpodrząda‑
miadministracjiBarackaObamy1wszczególnościwprowadzeniewtym
48
Por.„Postęptraktujesięjakopojęcieintegralne,wyrażająceideęzrównoważonego
rozwojuwszystkichdziedzinspołeczno-gospodarczychwsposóbniestwarzającynowych
dysproporcji.Jesttojednakideawpraktycepozostającatakimcelem,doktóregomożnasię
zbliżać,aletrudnogoosiągnąć.Każdyrozwójjestskomplikowanymprocesem.Wjegorea‑
lizacjipowstajeszeregubocznychzdarzeńiprocesów,zktórychczęśćstwarzanoweproble‑
my,anawetwywołujenowe»kwestiesocjalne«.Rozwiązująctekwestiewramachrozwoju,
stwarzamynowewsposóbmniejlubbardziejniezamierzony.Tamyślorozwiązywaniu»sta‑
rych«ipowstaniu»nowych«kwestiisocjalnychniepretendujeoczywiściedointelektualnych
odkryćXXw.,wskazujenatomiast,żepostępstwarzanamstaleobiektywnekomplikacje,
rzutującmiędzyinnyminapolitykęspołeczną”.J.Auleytner:Politykaspołeczna.Teoria
ipraktyka.Warszawa1997,s.25.
49
Por.„Recesjeekonomicznelatsiedemdziesiątychipierwszejpołowylatosiemdziesią‑
tychmiałyinnycharakterniżwcześniejsze(np.zokresumiędzywojennegoczypowojenne‑
go).Przedewszystkimobniżeniuprodukcjiiinwestycjiorazzwiązanemuztymbezrobociu
towarzyszyłyzjawiskainflacji(czyliwzrostucen),coprzeczyłoteoriiKeynesa.Źródłarecesji
tkwiłynietylewniedostatecznympopycienadobra(jakbyłowokresiemiędzywojennym),
alewpojawieniusięnagłychbrakówwielusurowców(wtymenergetycznych),cowywołało
gwałtownezniżkiichcenipodnosiłokosztyprodukcji.Ekonomiściwskazywalinakosztowy
charaktertychrecesjiiniemożnośćwalczeniaznimiprzyzastosowaniutradycyjnychmetod
opracowanychprzezKeynesa”.J.Szpak:Historiagospodarczapowszechnał,s.376.
50
Początektegokryzysuprzypadanarok2007,chociażniebrakjestwskazóweksuge‑
rującychwcześniejszenarastanieniepokojącychsymptomów.
