Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
choćbyspecyficznewykorzystaniewątkówemocjonalizmubhaktiiteoriirasy14oraz
odmiennekoncepcjeciałasubtelnego15.Jeślizatemsamwisznuizmsahadźijaupa-
trujeswychpoczątkówwnaukachĆaitanji,niezapominającjednocześnieopoprze-
dzającychĆaitanjędomniemanychsahadźijachwisznuickich,jakDźajadewaczy
Ćandidas,tojednaknależybyćświadomym,żenierozstrzygniętepozostaje,wjakim
stopniunurttenjestwisznuizmemwzbogaconymopraktykijogiczno-alchemiczne,
awjakimprzebranymwwisznuickieszatytantrycznymbuddyzmemsahadźija.Pew-
nefaktyhistoryczne-takiejaknawrócenieprzezNitjanandębuddyjskichmnichów
imniszekwBengaluorazdomniemaneistnieniewBengaluwisznuizmusahadźi-
japrzedĆaitanją,czegowyrazemsąpieśniĆandidasy(tzw.Ćandidas-sahadźija)16
-mogąwspieraćtędrugąteorię,jednakjakudowadniaE.C.Dimock,pewneza-
lążkidoktrynyidyscyplinysahadźijówbyłyzwiązanezpoczątkiemsamegoruchu
Ćaitanjiiwnimmogłymiećswągenezę(tzn.wzakresieokreślonychpraktyk)17.
Hayeszwracauwagę,żesamiwisznuicisahadźijaokreślalisięjakoci,którzypo-
dążająsahadźa-dharmą(npierwotną,spontaniczną,naturalnąmetodą”)18.Wisznuici
sahadźijanieczulisięteżodrębniodgłównegonurtuwisznuizmu,uważając,żepo-
dążajązaĆaitanjąiGoswaminamiiuprawiająichtajemną(guhya)praktykę.Osta-
tecznieideasahadźyprzekraczawszelkiepodziałyreligijneijestuniwersalnym
nurtemmistycznymBengalu.Wtakisposóbrównieżmożnaspojrzećnaproblem
wisznuitówsahadźija:jakonawyrazicielistarychiwypróbowanychprzeztradycję
metoddotarciadosahadźypoprzeztantrycznepraktykiskoncentrowanenaludzkim
ciele.Praktykitetworząspecyficznąezoterycznąnkosmofizjologię”-wewnętrzny
światciałasprzężonyzmistycznymkosmosem.Ównwewnętrznypejzaż”wypełnia-
jąmiejscabędącepołączeniemwątkówjogicznychimitologicznych.
Zarysmistycznejkosmofizjologiiwwisznuizmiesahadźija
Celcałejpraktykiwisznuitówsahadźijatozdobyciewewnętrznego,doskonałego
ciałaidoświadczenieboskiejmiłości(preman)tożsamejzpierwotnym,wrodzonym
stanemkażdejistoty(sahaja).Sadhana(sādhana),czylidyscyplina,nakierowanajest
naodkrycieistworzeniedoskonałego,mistycznegociaławewnątrzciałafizycznego.
Adeptosiąganwieczne,wewnętrznekobiececiało”(śrtrdpamañjart)wmitycznej
sferze,znanejjakoWradźa(Vraja)19.Praktykatantrycznautożsamianiasięzboskim
pierwiastkiemmęskimiżeńskim,bogiemlubboginiąwrytualesahadźijów(aropa)
14
Rasajestteoriąestetyczno-mistyczną.Natentematwpoetycezob.:B.Grabowska,op.cit.,
s.13-16,wteologiiRupyGoswamina:N.Delmonico,SacredRapture:TheBhakti-rasaTheoryofRdpa
Gosvāmin[w:]GiftsofSacredWonder,N.Delmonico(red.),Calcutta1986,s.139-168.
15G.A.Hayes,TheNecklace…,s.313.
16
ProblemĆandidasaomawiaB.Grabowska,Powstanie,rozkwitizmierzchlirykiwisznuickiej
BengaluXII-XXwiek,Warszawa1995,s.91-95.
17
18
E.C.Dimock,op.cit.,s.14-67.
G.A.Hayes,TheNecklace…,s.309.
19
ARV
,31:seivrajeadhikārtśrt-rdpamanjartnityeraśartratihorāgaadhikārt.
-
