Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
JACEKRACIBORSKI
podtrzymaniupanowaniaklasowegowłaścicieliśrodkówprodukcji.Odpo-
wiedźnapostawionepytaniewymagałaujawnieniaesencjidemokracji,czyli
wskazanianajasnekryteriumkonstytuującesystempolitycznyjakodemokra-
tyczny.ZanimSchumpetersformułujeodpowiedź,stawianaswobectakiego
otoeksperymentumyślowego:
Przenieśmysiędohipotetycznegokraju,którywsposóbdemokratycznyuprawia
prześladowaniachrześcijan,palenieczarownicimordujeŻydów.Zpewnością
niepowinniśmytychpraktykaprobowaćtylkodlatego,żezostałyonepostano-
wionezgodniezregułamidemokratycznejprocedury.Rozstrzygającepytanie
brzmijednak:czybylibyśmygotowizgodzićsięnademokratycznąkonstytucję,
któraprzynositakieefekty,iprzedłożyćjąponadkonstytucjęniedemokratyczną,
którapozwoliłabytegouniknąć?(Schumpeter2009:302).
Jeżeliniezaaprobujemynawetwtakiejsytuacjidemokratycznejkonstytucji-
wywodziSchumpeterdalej-tobędziemyjaksocjaliścigotowiznieśćkapitalizm
-fundamentalnezło-nawetniedemokratycznymimetodami.Stądpostulat,
abyoczyścićpojęciedemokracjizwszelkichtreściideowych.Trzebazerwać
zklasycznymrozumieniemdemokracjizakładającym,żejestcośtakiegojak
dobrowspólne,któregorealizacjisłużywłaśniedemokracja.Tegooddemokra-
cjinienależyoczekiwać,gdyżdemokracjaDjestmetodąpolityczną,tzn.pewnym
typemrozwiązaniainstytucjonalnegosłużącegodochodzeniudopolitycznych
-legislacyjnychiadministracyjnych-decyzji,idlategoniemożebyćcelem
samymwsobie,niezależnieodtego,jakiedecyzjezostanąwtensposóbpodjęte
wdanychwarunkachhistorycznych(ibidem,s.302).
NaciskpołożonyjesttunasłowaDmetodapolityczna”,ametodadaje
różnerezultatywzależnościodmiejscaiczasu.Torozstrzygnięciepowoduje,
iżSchumpeterwdalszejczęściwywodówpojęciedemokracjizastępujepoję-
ciemDmetodydemokratycznej”.Stądzdaniecytowaneniezliczonąilośćrazy
jakodefinicjademokracjiproceduralnejbrzmi:
Metodademokratycznajesttymrozwiązanieminstytucjonalnymdochodzenia
dodecyzjipolitycznych,wktórymjednostkiuzyskująmocdecydowaniapoprzez
walkękonkurencyjnąogłosywyborców(ibidem,326-327).
PolitykęujmujewięcSchumpeterjakokonkurowanieelitowładzę.Owyniku
tejwalkicopewienczasrozstrzygająobywatelewprocedurzewyborów.Oby-
watelemajądecydowaćktomarządzić,nieprzesądzaćzaśotreścirządów
iniewtrącaćsiędorządzeniamiędzyelekcjami.Konkurencjapolitycznamusi
byćwolnąkonkurencjąwsensiepodobnym,jakprzyjmujesięwmodelugospo-
darkiwolnorynkowej.Wtensposóbdochodzimydozagadnieniawarunków
instytucjonalnych,wktórychmożliwajestwolnakonkurencjapolityczna.Ich
STUDIASOCJOLOGICZNO-POLITYCZNE.SERIANOWA■NR1(08)/2018■ISSN0585-556X
