Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
JACEKRACIBORSKI
istarostapowiatusąwybieraniiodwoływaniodpowiednioprzezsejmikiradę
powiatu.Wszystkieorganywykonawczezpewnościąniesąorganamifasado-
wymiitoczysięrzeczywistawalkaoobsadzanietychurzędów.Gorszajest
pozycjaustrojowaorganówstanowiącychwradachgmin.Sąonewpraktyce
zdominowaneprzezjednoosoboweorganywykonawcze,zwłaszczanapozio-
miegmin.MówisięnawetwtymprzypadkuoDkarykaturalnymprezydencja-
lizmie”.OgólniejednakdowyborówsamorządowychwPolsceniemożna
odnieśćsłynnegobonmottuUlrichaBecka(2005:14):DCiktórychwybiera-
liśmy,niemająwładzy.Tych,którzymająwładzęniewybieraliśmy”.Osoby
wybieranewpolskichwyborachsamorządowychmająrealnąwładzę.
Wyborysąkonkurencyjne,czyliistniejąrealnealternatywywyboru.
Najprostszaoperacjonalizacjategopostulatuwymaga,abyokażdymandat
ubiegałsięwięcejniżjedenkandydat.Wwyborachdoradgminzawszebyło
sporookręgówjednomandatowych,wktórychzgłaszałsiętylkojedenkan-
dydatiwrezultacieotrzymywałmandatbezgłosowania.W2014rokuzmie-
nionoordynacjęwyborcząiwwyborachdomałychgminwmiejscesystemu
blokowego,obowiązującegocodozasady,wprowadzonosystemjednoman-
datowychokręgówwyborczych.Wefekciezwiększyłasięliczbaradnychgmin,
dlaktórychsamozgłoszeniesiędowyborówbyłojednoznacznezuzyskaniem
mandatów(art.380Kodeksuwyborczego).Oilew2010rokutylko0,3%ogółu
miejscwradachgminobsadzonobezgłosowania,tow2014rokuodsetekten
wzrósłdo3,9%(Gendźwiłł,Żółtak2016:107).Oznaczato,żewyborcywtych
okręgachbyliwłaściwiewyborcamijedynietytularnymi.Zarysowanyproblem
zperspektywyteoriidemokracjiwydajesiępoważny,alewpraktycetaknie
jest.Możnaprzyjąć,żewobecpasywnościobywateliwtegorodzajuokręgach
wybórnastąpiłwswoistejprocedurzeaklamacyjnej.Brakkonkurentamożebyć
interpretowanyjakoaktakceptacjitegojednegokandydata.
Niecoinnajestsytuacja,gdydowyborównaurządwójta,burmistrza
alboprezydentaprzystępujetylkojedenkandydat.Takasytuacjawystąpiła
w2014rokuw246gminach(danePKW)tj.wok.10%ogóługmin.Głosowa-
niemusisięodbyć,gdyżistniejewymóguzyskaniaprzezkandydatapoparcia
bezwzględnejwiększościgłosującychwyborców.Alekonkurencyjnośćniewąt-
pliwiejestwtakiejsytuacjiograniczona.Demokracjacierpitunietyleprzez
aklamacyjnąprocedurę,ilezasprawąfaktu,żezjakichśpowodówspołeczność
niekreujepersonalnejalternatywywobecwłodarzagminy.Tomożebyćsygnał
poważnejpatologiilokalnejdemokracji.Wrócędosprawyprzyokazjikwestii
reelekcjiiograniczeńbiernegoprawawyborczego.
Powszechneczynneprawowyborczeirównośćgłosu.WPolsceniema
poważnychograniczeńczynnegoprawawyborczego,chociażradykalneogra-
niczeniemożliwościgłosowaniakorespondencyjnegodokonanestyczniową
STUDIASOCJOLOGICZNO-POLITYCZNE.SERIANOWA■NR1(08)/2018■ISSN0585-556X
