Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MariaPodraza-Kwiatkowska
WróćmyjeszczerazdoSadurozstajnego.Dopierowumieszczonymna
końcutomuutworzez1911rokupodtytułemNieznanapodróżSindbada-
-Żeglarzapojawiasiętakifragment:
Będzieszwyznawałaodtądmimowolność
Serca,chciwegoswobodyrozstajnej!(s.106).
Wolnośćwyboruzwiązanazrozstajnymidrogamitowpełnizrozu-
miałypowóddopołączeniawyrazów:swobodarozstajna.Jednakżewdal-
szymciąguutworuLeśmianznowuwprowadzawyraz,któryłączysię
zrozstajemtyleżnazasadzieeufonicznej,cosemantycznej:
Przysięgamtobie,żewżadnerozstanie
Nieujdęduchemztwojegoobjęcia-(s.106).
Natęsugerowanąprzezpoetęzbieżnośćrozstajuzrozstaniemtrze-
bazwrócićuwagę,choćtrudnojąinterpretować,niepopadającwbanał.
Chodzitubowiem-wobydwuutworach-osytuacjęerotyczną.Waż-
niejszyjestfakt,żepoetawyraźnieigrazesłowami.Natejsamejstronie
wprowadzawłasnywyraz„bezrozłąka”.
***
DokładnalekturalistówLeśmianadoPrzesmyckiegopozwalamiędzyin-
nyminaodtworzeniepoważnychwahańwsprawietytułu.Piszemiano-
wicieLeśmianbezszczególnegozadowolenia:„wybieramtedyzaWaszą
radąSadrozstajny”.Iodrazupodajeswojewątpliwości:„Niewiemwszak-
że,czysątorozstaje,czyteżrozpędywrozmaitestrony”.Czyżby„roz-
staje”skojarzyłysiępoecieze„staniem”?Byłabytooczywiściefałszywa
etymologia.Znamyjużznaczeniewyrazu„staje”.Ważniejszywydajesię
jednakinnyproblem.Ztegocytatuwynika,żeLeśmianniebyłzadowo-
lonyzepitetu„rozstajny”.Wiemyjuż,jakrzadkosięnimposługiwał.Na-
tomiastsłowo„rozpęd”odpoczątkubyłowjegopoezjiilepiejrozumiane,
ibardziejcenione.Wspomniałamjuż,jakbanalnieposłużyłsiępoetawy-
razem„rozstaje”wpoemacieNiedopitaczara.Jakżeinaczejposłużyłsię
słowem„rozpęd”wzakończeniutegożpoematu:
ABógimwwiecznymwydasięrozpędzie
Mgłą-inaoczachjakmgłaimosiędzie(s.64).
Wchwiliustalaniatytułu,czyliwroku1912,wyraz„rozstajny”(rzad-
koprzezniegoużywany)wydałsięLeśmianowizbyt...stabilny.Toteżwy-
18
