Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DawidMariaOsiński
EpifanicznośćświatówpoetyckichLeśmianazakładakoniecznośćge-
stupowtórzenia,któryróżnicujeiuniemożliwiapowrótdotegosamego
stanu.Zkoleipowtórzeniejakomechanizmzaczerpniętyztradycjidu-
mekukraińskichorazśpiewnościioralnościtradycjirosyjskiej,zwłasz-
czarosyjskiegosymbolizmuiwogólespecyfikipieśniowościwschodniej
-strukturyzujerytmizacyjnie,składniowo,wersyfikacyjniedziękinor-
momsylabotonizmu(aleisylabizmu)porządekcałościzbioru.Wpowta-
rzalnościiładzietradycjidziękistosowaniutradycyjnychmiarwierszo-
wychusankcjonowanychwświadomościgenologicznejwierszapolskiego
podejmujeLeśmiangręzrozciągliwościądoświadczaniaczasu(którydo-
datkowo„przewlekasię”[SR,s.69,w.20,SR69]-jakwwierszuWobec
morzawOddaleńcach),przestrzeni,doświadczeniamitajemniczymi,me-
tafizycznymi,nieopisywalnymiprzezpowołaniedoistnieniabytówteks-
towych,którychstatusjestniepewnybądźktórewymykająsiędefinicji
lubprzełamująstereotypowemyśleniedualizmurzeczywistościiuczest-
nictwawniej.WcykluOddaleńcyparadoksuczestnictwawrzeczywistości
poleganauświadomieniusobie„istnieniadwuznaczności”(Wobecmorza,
SR,s.69,w.7).Wtymświeciemożnabowiembyćsobąjedynie„nachwilę
iweśnie”(SR,s.69,w.32).Szatan(IchSzatan)niweczyturóżnicęmiędzy
sobąiBogiem,tworzącwtensposóbswoistąteorięodpowiedniości,co
ujawniazkoleizależnościpodlegająceprawurelatywizacjidoświadczeń,
więcpozornegotylkoodbijaniaczywspółzależności.
MichałGłowińskiwinnymniecokontekście,poddającnamysłowi
badawczemuwswychstudiachdotyczącychLeśmianadorobektwórczy
poety,używatrafnegookreśleniadefiniującegojegopoetykę,odróżnia-
jącjątymsamymodpoezjiprzełomuwieków,posługującejsięchwytem
„zaprogramowanejredundancji”38.ULeśmiana-jakpiszeGłowiński-
dominujejakoregułamówienianastawionanienaopis,alenasyntezę-
ekonomia39.Jesttoważnewzwiązkuzcechąnarracyjności(samGłowiń-
skiokreślawierszeLeśmiananietylejakotekstyocharakterzewyznania,
ileocharakterzenarracyjnym40),opowiadalności,balladowości41tekstów
Leśmianaicharakterystycznychnapięćdramatyzacyjnych,októrychLe-
śmian-jaksięzdaje-wpoezjiniezapomina.
38M.Głowiński,OjęzykupoetyckimLeśmiana[w:]tenże,Zaświatprzedstawiony,s.67.
39Tamże,s.68.
40Badaczposługujesięformułą„uwikłanianarracyjno-sytuacyjnego”.Por.M.Głowiński,
Słowoipieśń[w:]tenże,Zaświatprzedstawiony,s.53.
41Por.E.Czaplejewicz,AdresatballadLeśmiana[w:]StudiaoLeśmianie,s.352-368.
38
