Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
17
dzieliłnaautorytatywne(wprowadzaniezakazówlubnakazówpodejmowania
pewnychdziałań)inieautorytatywne(gdyrządpozostawiajednostkommożli-
wośćprowadzeniadziałalnościisampodejmujepodobnądziałalność)16.Państwu
przypisanezostałydwarodzajezadań:te,któremogąbyćwykonanejedynieprzez
rząd,orazzadaniawykonywanenajczęściejprzezrząd,alemożliwedowykonania
zidentycznymskutkiemprzezosobyprywatne.Dopodstawowychobowiązków
państwa,zdaniemJ.S.Milla,należałyzadaniazwiązanezzapewnieniemobywa-
telombezpieczeństwa.
WśródXIX-wiecznychekonomistówbyliitacy,którychniepokoiłorozwar-
stwieniespołeczeństwa,aźródełzładoszukiwalisięwprywatnejwłasności
kapitalistycznej.DotejgrupymyślicielinależeliK.Marks,J.Ch.Sismondede
SismondiczyR.Owen.Mechanizmyrynkowe,któredlaA.Smithabyłyzaletą,
przeznichpostrzeganebyłyjakowada17.
Niedoskonałościmechanizmurynkowegowzakresieefektywnejalokacji
zasobównapoczątkuXXw.stałysięprzesłankąstworzeniakoncepcjiinterwen-
cjonizmupaństwowegosensulargo.Zagadnieniatezostałyopisanewpracach
J.M.Keynesa18iprzedstawicielijegoszkoły.Teoriainterwencjonizmupaństwo-
wegozakładaczynneoddziaływaniepaństwaiinnychzwiązkówpubliczno-
prawnychnapomyślnyiefektywnyprzebiegprocesówgospodarczychwsferze
produkcji.Uznajekoniecznośćwpływaniasektorapublicznegonagospodarkę
poprzezwykorzystaniezarównodochodówpublicznych(takżewpostaciulg
izwolnieńpodatkowych),jakiwydatków(subwencjedlagospodarkikomunal-
nej)19.Keyneswskazywał,żesiłytkwiącewewnątrzsystemugospodarczegoze
względunaniedostatecznypopytniemogązapewnićstanurównowagirynkowej
przypełnymwykorzystaniusiłyroboczejizasobówkapitałowych.Koniecznyjest
czynnikzewnętrzny,którybytenpopytstymulował.Tęfunkcjęmożeipowinno
spełniaćpaństwo,wykorzystującdostępneinstrumentyzzakresupolityki
pieniężnejifiskalnej.ZdaniemJ.M.Keynesaijegozwolennikówaktywność
państwapowinnadotyczyćtakichobszarów,jak20:
–oddziaływanienacyklekoniunkturalneiprzeciwdziałaniechronicznemu
bezrobociu7
–przeciwdziałanienegatywnymskutkomindustrializacji,
–zapobieganiewyczerpywaniusiępodstawowychsurowcównaturalnych.
16R.Gwiazdowski7op.cit.7s.10071437145.
17J.E.Stiglitz,Ekonomia…7s.7.
18J.M.Keynes,TheEndofLaissez-Faire,HogarthPress,London1926,s.39–51.
19A.Sochacka-Krysiak,Finansepubliczne,WydawnictwoPoltext,Warszawa1997,s.17–19.
20Ibidem,s.24;D.Kelley,Narodzinyprawopiekuńczych[w:]Odkrywającwolność.Przeciw
zniewoleniuumysłów,red.L.Balcerowicz,WydawnictwoZyskiS-ka,Poznań2012,s.735.
