Summa iniuria

Marcin Matczak

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-7383-257-2

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Scholar

Rok wydania:

2007

Liczba stron:

233

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Matczak, Marcin. Summa iniuria. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2007, 233 s. ISBN 978-83-7383-257-2

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Matczak, M.

T1 Summa iniuria

PB Wydawnictwo Naukowe Scholar

PP Warszawa

YR 2007

SN 978-83-7383-257-2

Bibliografia BibTex:

@Book{ 1425, author = "Matczak, Marcin", editor = "", title = "Summa iniuria", publisher = "Wydawnictwo Naukowe Scholar", year = "2007", address = "Warszawa", isbn = "978-83-7383-257-2" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Matczak, Marcin

ED -

TI - Summa iniuria

PB - Wydawnictwo Naukowe Scholar

CY - Warszawa

PY - 2007

SN - 978-83-7383-257-2

ER -

Netografia (standard APA):

Matczak, Marcin. Summa iniuria [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2007 [dostęp: 11 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/summa-iniuria-marcin-matczak-1425.

formalizm, formalność prawa, pozytywizm prawniczy, semantyka Kripkego-Putnama, syntaktyka języka prawnego, pragmatyka języka prawnego, holizm interpretacyjny

Dawne weneckie prawo surowo zakazywało „wylewać krew na ulicę”. Pewnego dnia za jego naruszenie formalistyczny sędzia skazał lekarza, który uratował życie leżącego na ulicy chorego, upuszczając mu krwi. Choć intuicyjnie niesłuszne, zac...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-7383-257-2

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Scholar

Rok wydania:

2007

Liczba stron:

233

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Słowo wstępne9
Synopsis13
Prolog. Formalizm w praktyce polskich sądów33
1. Założenia generalne badania33
1.1. Zasady doboru badanych orzeczeń33
1.2. Relacja pomiędzy kontekstem rozstrzygnięcia a kontekstem uzasadnienia34
1.3. Typologia standardów, do których odwołują się sędziowie35
1.4. Odniesienia do standardów a charakter praktyki orzeczniczej39
2. Analiza orzeczeń41
2.1. Metodologia41
2.2. Wyniki badania42
3. Konkluzja badania48
4. Interpretacja wyników49
Wprowadzenie do części I52
Część I. Mniejsze zło52
Rozdział 1. Formalizm i jego krytycy53
1.1. "Stary" formalizm53
1. Oblicza formalizmu53
1.2. "Nowy" formalizm56
1.3. Inne ujęcia formalizmu63
2. Czym jest formalizm? Próba zdefiniowania64
3.1. Uwagi ogólne70
3. Krytyki formalizmu70
3.2. Krytyka sylogistyczności formalizmu71
3.3. Krytyka redukcjonizmu przesłanek interpretacyjnych74
3.4. Krytyka twierdzenia o związaniu interpretatora78
4. Podsumowanie krytyki formalizmu80
Rozdział 2. Formalizm a formalność prawa82
1. Wprowadzenie82
2. Formalność prawa - uwagi ogólne82
3. Jak stosować formalne prawo?85
4. Formalność prawa a dwa rodzaje reguł - preskrypcyjne i konstruujące czynności prawne88
5.1. Generalizacja jako cecha formalna reguł preskrypcyjnych i problem ich nadmiernej lub niedostatecznej pojemności90
5. Formalność reguł preskrypcyjnych90
6.1. Cechy formalne reguł konstruujących czynności prawne96
6. Formalność reguł konstruujących czynności prawne96
6.2. Problem instrumentalizowania reguł konstruujących czynności prawne97
6.3. Formalność reguł konstruujących czynności prawne - wnioski109
7. Podsumowanie - stosowanie prawa jako proces usuwania wad formalności110
Rozdział 3. Siła formalizmu111
1. Wprowadzenie111
2. Formalizm a pozytywizm prawniczy111
3.1. Uwagi wprowadzające114
3. Formalizm a idea rządów prawa114
3.2. Formalizm a przewidywalność procesu stosowania prawa116
3.3. Formalizm a ograniczenie dyskrecjonalności prawników119
4. Psychospołeczna atrakcyjność formalizmu prawniczego122
5. Siła formalizmu - podsumowanie126
Wprowadzenie do części II130
Część II. Nasze słowa i nasza historia130
1. Językowy charakter prawa w ujęciu pozytywistycznym133
Rozdział 4. Właściwości semantyczne tekstu prawnego a błąd formalizmu133
2. Znaczenie tekstu prawnego a upływ czasu pomiędzy uchwaleniem prawa a jego interpretacją134
3. Semantyka Kripkego-Putnama a język prawny141
3.1. Różnice pomiędzy tradycyjnymi ujęciami semantyki a semantyką K-P142
3.2. Metody ustalania kolejnych znaczeń tekstu prawnego w czasie151
4. Podsumowanie156
1. Uwagi wprowadzające158
Rozdział 5. Syntaktyka i pragmatyka komunikacji przez prawo a błąd formalizmu158
2. Założenia o wielokanałowości, hierarchiczności i diachroniczności komunikacji przez prawo160
3. Prawodawca realny a prawodawca idealny - metafora tygla165
4. Hierarchiczność komunikacji poprzez prawo170
5. Syntaktyka i pragmatyka języka prawnego a zastosowanie prawa do konkretnego przypadku173
6. Problem z intencją176
7. Podsumowanie179
1. Trzy błędy formalizmu i wypaczenie idei pozytywistycznej181
Rozdział 6. Formalizm versus holizm interpretacyjny181
1.1. Błąd jednokanałowości a holistyczne podejście do interpretacji prawa183
1.2. Błąd unichroniczności a podejście holistyczne189
1.3. Błąd ahierarchiczności a podejście holistyczne195
2. Możliwe zarzuty pod adresem podejścia holistycznego199
2.1. Holizm interpretacyjny a nieprzewidywalność (niestabilność) decyzji stosowania prawa200
2.2. Holizm interpretacyjny a nadmierna dyskrecjonalność prawników207
3.1. Uwagi wprowadzające212
3. Holizm interpretacyjny a naruszenie autonomii prawa212
3.2. Argument z powołania wielokrotnych ugruntowań a autonomia prawa215
4. Podsumowanie216
Epilog. Jak przeciwstawiać się formalizmowi w praktyce217
1. Wprowadzenie217
2. Sugestie w zakresie metodologii stosowania prawa218
Bibliografia223

SŁOWOWSTĘPNE

ścią,oczymwiedziałjużCicero,formułującznanąparemię:Summum

ius,summainiuria–najwyższeprawomożebyćnajwyższąniespra-

wiedliwością3.Jakijesttegopowód?Czywyrażenie„zgodnezprawem

niesprawiedliwerozstrzygnięcie”niejestoksymoronem?Wpracysta-

ramsięprzedstawićtakżeitenproblem,wyjaśniając,żenieprzystawal-

nośćrozstrzygnięćopartychnatekścieprawnymdonaszegopoczucia

sprawiedliwościniemusibyćwynikiembłęduczyzłejwolirozstrzyga-

jącego.Istniejąbowiempoważneargumentyzatym,abyrozstrzyganie

kwestiiprawnychodbywałosięwsposóbformalistyczny,zgodnyraczej

zliterąprawaniżzjegoduchem.Argumentyteprzedstawiapierwsza

częśćpracy,gdziewdobrejwierzestaramsięzrekonstruowaćstanowisko

formalizmu,wszczególnościtwierdzenie,żeroląsędziegoniejestreali-

zacjasprawiedliwości,aledaniewyrazuprawu,bezjegopoprawiania,

nawetjeśliprowadzitodogorszychrozstrzygnięćniżte,którenakazuje

zdrowyrozsądek.Drugaczęśćpracywskazuje,żestanowiskoformali-

zmujestjednakbłędne.Należypodkreślić,żeniejesttakprzedewszyst-

kimztegopowodu,iżrozstrzygnięciaformalistycznesąniesprawie-

dliwe,aledlatego,żepodejścieformalistyczneniedasiępogodzićzsamą

ideąprawawjegopozytywistycznymujęciu.Taczęśćpracywykazuje,

żeprawopozytywnemusibyćstosowanewsposóbnieformalistyczny,

ponieważtegowymagajęzyk,wjakimprawotojestformułowane.Ze

względunacechytegojęzyka,acozatymidzie–zewzględunastruk-

turękomunikacjispołecznejprzezprawo–sędziowiepowinniwykładać

prawowsposóbdynamiczny,powinniuwzględniaćcelifunkcjęprawa,

historięlegislacyjnąorazbezpośredniostosowaćdorozpatrywanego

przypadkuzasadyogólne(konstytucyjne,ponadnarodoweimiędzynaro-

dowe).Podstawowątezątejksiążkijestwięctwierdzenie,żeopartana

pełnymkanoniewykładni,nieformalistycznaidynamicznainterpretacja

prawaznajdujeswojeuzasadnieniewpodstawowychzałożeniachpozy-

tywizmuprawniczegoinieoznaczanaruszeniaautonomiiprawawobec

innychporządkównormatywnych,takichjakpolityka,moralnośćczy

obyczajowość.

Wymowatejksiążkijestzatemoptymistyczna.Niepolegaonanapeł-

nymrezygnacjitwierdzeniu,żeformalizmjestpodejściemwprawdzie

błędnym,alenieistniejeinnepodejściedostosowaniaprawawtakwyso-

kimstopniurealizującewartościpozytywizmuprawniczego.Konkluzja

3Cicero,DeofﬁciisI,10,33.

Brak wyników

Summa iniuria

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra