Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SŁOWOWSTĘPNE
Celemniniejszejpracyjestkrytykakoncepcjistosowaniaprawa,nazy-
wanejformalizmem,która,najogólniejrzeczujmując,poleganastoso-
waniuprawaściślewedługzapisówtekstuprawnego,nawetwtedy,gdy
osiąganerozstrzygnięciejestniesprawiedliwelubsprzecznezezdrowym
rozsądkiem.Choćpowszechnieuważasię,żetakiewłaśniestosowanie
prawajestzgodnezideąprawapozytywnego,awięcprawapochodzą-
cegoodludzi(anienp.odabsolutu,jakwprzypadkuniektórychkoncep-
cjiprawanaturalnego),wpracytejformalizmjestkrytykowanyzajego
niekompatybilnośćzzałożeniamipozytywizmuprawniczegoiideąrzą-
dówprawa.Jednocześnieprzedstawionopropozycjęalternatywnejstra-
tegiistosowaniaprawa,którajestztymizałożeniamizgodna,awięc,
wszczególności,jestopartanaanaliziesemantycznejtekstuprawnego,
zapewniaprzewidywalnośćistabilnośćwstosowaniuprawaorazograni-
czawpływindywidualnychpreferencjiosobydecydującejnakształtroz-
strzygnięcia(ograniczaprawnicządyskrecjonalność).
Realizacjapowyższychcelów,awięckrytykiformalizmuiprzedsta-
wieniakontrstrategiistosowaniaprawazgodnejzideąprawapozytyw-
nego,wydajesięinteresującaznastępującychpowodów:
a)formalizmjakopodejściedostosowaniaprawajestrozpowszechniony
wpraktyceorzeczniczejsądówpolskich(zob.badanieorzecznictwa
sądówadministracyjnych,przedstawionewprologupracy)izagra-
nicznych.Oznaczato,żepracapoświęconaformalizmowimożemieć
znaczeniedlapraktykiprawniczej;
b)formalizmstanowi,obokintencjonalizmuiwykładniopartejnacelu,
jednąztzw.wielkichteoriistosowaniaprawa1.Pracakrytykującafor-
malizmmożemiećzatemznaczeniedlarozwojuteoriiinterpretacji;
c)częstymuzasadnieniemdlaformalizmujesttezaojegorzekomej
kompatybilnościzpozytywizmemprawniczymiideąrządówprawa,
1W.N.EskridgeJr.,P.F.Frickey,StatutoryInterpretationasPracticalReasoning,
„Stan.L.Rev.”1990,42,s.321,323.
9
