Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
Suplementzprzeszłościtouzupełnienieipodsumowaniewielumoichwcześniej-
szychpublikacji.Książkazawierarównieżtezyizagadnienia,którepowinny(pomimo
ichdyskusyjności)byćprzedmiotembadańwprzyszłości,nacoautortychsłówliczy.
W393r.n.e.religiamojżeszowabyłajedynąpozaoficjalnąreligiąchrześcijań-
skądozwolonąreligiąwcesarstwierzymskim(K.Józefowiczówna1980,s.485).
Tenprawnyfaktmiałkonkretne,namacalnekonsekwencje.Dziękitemuwłaśnie
prawnemustatusowiwcałymświecieśródziemnomorskimpowstawałydomymo-
dlitwyisynagogi.Spuściznaprawnaantyku,częściowodoczasówśredniowiecza,
przetrwaławdynamicznymokresieschyłkuantykuiokresiewędrówekludów.
Byłateżwciążnanowoodkrywanaiimplementowanadonowejrzeczywistości.
Książkępt.Prawneibadawczewyzwaniaarcheologiiżydowskiej(D.Rozmus
2022)rozpocząłemnastępującymstwierdzeniem:nPonaddwatysiącelatzamiesz-
kiwaniawyznawcówreligiimojżeszowejwEuropiezaowocowałopozostawieniem
przeznichlicznychśladówmaterialnychwpostacipozostałościsynagog,cmentarzy,
atakżelicznychzabytkówruchomych.DotyczytocałejEuropyiodbliskotysiącalat
Polskiwszczególności.Największanaświeciediasporażydowska,splecionaprzez
wiekizhistoriąPolski,zostałapodczasSzoahprawiecałkowiciezniszczona”1.
Pozostawiłemjednakżerozważanianadtymwłaśniestarożytnymiśrednio-
wiecznymokresemosadnictważydowskiegonainnąokazję.Terazprzynajmniej
częściowochciałbymprzedstawićmojedociekanianatennajwcześniejszyokres
chronologiczny,niecogonawetzanurzającwstarożytnejprzeszłościBliskiego
Wschodu.DlategotęnarracjeuzupełniłemdodatkiemSuplementzprzeszłości.
Archeologiaczęstowchodziwkolizjęzinteresamiróżnychgrup,przede
wszystkimbiznesowych,związanychgłówniezbudownictwem.Przykładytakich
wydarzeń,atakżeewentualnesposobyradzeniasobiewtakichsytuacjachprzed-
stawionowwymienionejpowyżejksiążcePrawneibadawcze….
Wtejpublikacjichciałbymsięskoncentrowaćnaproblematycebadawczejnad
samymipoczątkamikulturymaterialnejwyznawcówmozaizmu.Nicniedziejesię
jednakwpróżniprawnej,dlategoteżwlicznychmiejscachtejpublikacjiznajdą
państwoodniesieniadoaktówprawnychtakichjakKodeksTeodozjański,edykt
królaTeodoryka,statutkaliskiiinneaktyprawne.Interesujenasprzedewszyst-
kimEuropaiPolska,aleniemożnauciecodszerszegokontekstui,mamnadzieję,
żeCzytelnicymitowybaczą.
1
Wedleróżnychoszacowańprzyjmuję,żenawet80%całejpopulacjiŻydównaświeciemogło
mieszkaćwprzedrozbiorowejRzeczypospolitej.
