Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
Świat-Polska-Łódź
[…]federalizmwymyśliłpułapkę,abyodciągnąćsłabychizłychodszeregów
republikanów.[…]Wschódsiedziponowniewrządowymsiodle,astany
środkowekońmiciągnącymitenwóz.Mamnadziejęiprzeświadczenie,
żeznówskierująswojekrokikuuczciwymbraciomzPołudniaiZachodu55.
Cóżzatrafnakonstatacja!
WpewnymsensiekompromisMissouri(1820r.)spełniłoczekiwania
T
.Jeffersona.Południeotrzymałokolejnyniewolniczystan,aponadtoper-
spektywęwłączeniaFlorydyiArkansasdostanówniewolniczych.Zkolei
PółnocdostaławolnystanMaineorazprawodoekspansjinaniezasiedlone
terytoriawedługzasadΠNorth-WestOrdinance”
.Uzyskałaponadtoto,co
jakwydajesiębyłodlaniejnajważniejsze,amianowicieprawoKongresu
dodecydowaniaowprowadzeniubądźzakazywaniuniewolnictwawprzyj-
mowanychdoUniiobszarach.Legalnośćtegoprawaniezostałazakwestio-
nowana.Niezwróconowówczasuwagi,żepostanowieniaKongresu,które
wprowadzonolegalnie-byłyzpunktuwidzeniaprawakonstytucyjnego
przekroczeniemprzezKongresjegokompetencjiidefactookazałysię
uzurpacjąwładzy.WykazałtoPrezesSąduNajwyższegoJ.Marshallwspra-
wieΠDredScottv.Sanford”z1857r.56
KompromisMissouriniezażegnałnarastającychsporówmiędzypo-
szczególnymiregionamiStanówZjednoczonych.Zachóddomagałsięni-
skichcennabywczychzieminaterytoriach,cełochronnychifederalnieste-
rowanejpolitykirozwojuwewnętrznego.Południe,głoszącepotrzebęni-
skichcełprotekcyjnychiwysokichcenziemi,sprzeciwiałosięfederalnemu
kursowirozwojuwewnętrznego.Północzkoleiłączyłakorzystnedlaniej
hasłaPołudniaorazZachodu.Widziałapotrzebęwysokichcenprotekcyj-
nych,wysokiejcenyzieminaprzyłączanychterytoriachifederalniekiero-
wanejpolitykiwewnętrznegorozwoju.
NiewątpliwiewobuizbachKongresupozycjaPołudniastawałasięcoraz
słabsza.JakkolwiekPółnociZachódzgadzałysięcodowysokichcełicen
ziemi,toniemiaływspólnychinteresów.JednaktopozycjaPółnocyzaczę-
łabyćdominującawKongresieStanówZjednoczonych.DlategoteżPołu-
dnie,dostrzegająctenproces,poczęłocorazusilniejbronićswegomiejsca
wUnii.Jegoorężemstałysięprawastanowe.Problemniewolnictwaokazał
sięwtejwalcerównieważnąkwestią.
55
Cyt.za:tamże,s.397.
56
OrzeczeniewtejsprawiewydałPrezesSąduNajwyższegoRogerTaney.Zob.:P
.Laid-
ler,SądNajwyższyStanówZjednoczonychAmeryki:odprawadopolityki,Kraków2011,
s.8-90.