Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
50
Świat-Polska-Łódź
utworzeniaodrębnejreprezentacjipolitycznej9.Dnia30grudnia1906r.
wDhacespotkalisięprzedstawicielerozmaitychśrodowiskmuzułmań-
skich,by-podprzewodnictwemAgiKhana-proklamowaćLigęMuzuł-
mańską10.Organizacjamiałareprezentowaćinteresymuzułmanówistano-
wićprzeciwwagęwobecIndyjskiegoKongresuNarodowego.Zdecydowanie
odrzuconopoparciedlahinduskiegoruchuzapewnieniasamowystarczal-
nościgospodarczej(swadeśi)isamostanowieniapolitycznego(swaradźu).
Zgłoszonooficjalnywniosekoprzyznaniemuzułmanomodrębnychkurii
wyborczych11.
Tymczasemwobliczunieustannychdemonstracjiiaktówterroru,które
objęłyswymzasięgiemcałysubkontynent,Brytyjczycyzmuszenibyliod-
wołaćw1911r.podziałBengalu12.Tentrudnyczaszaznaczyłsięwżycio-
rysieM.Azadaintesywnąaktywnościąpublicystyczną.W1912r.zainicjo-
wałwydawanietygodnikaΠAl-Hilal”
,któryukazywałsięwjęzykuurdu.Na
jegołamachkrytykowałwładzebrytyjskiezapropagowanierasizmuoraz
ignorowaniepostulatówpolitycznychiekonomicznychspołecznościindyj-
skiej.Ostrzepublicystykipismaskierowanebyłotakżewstronępolityków
muzułmańskich,skupionychwokółLigiMuzułmańskiej,azwłaszczawich
działalnośćnarzeczpoparciapodsycanegokonfliktamireligijnymiruchu
komunalistycznego13.TekstyM.Azadapropagująceideałyindyjskiegona-
cjonalizmu,zachęcałymłodychmuzułmanówdowalkioniepodległośćiza-
razempodtrzymaniahindusko-muzułmańskiejjedności14.
Wprzededniueskalacjikonfliktuświatowegowładzebrytyjskieposta-
nowiływzmóccenzuręiwprowadzićszeregograniczeńwdziałalnościpo-
litycznejludnościautochtonicznej,mieszkającejnaPółwyspieIndyjskim.
Wkonsekwencjiuchwalonejw1914r.ustawyPrawoprasowe,szeregty-
tułów,awśródnichrównieżpismoΠAl-Hilal”
,przestałosięukazywać.Re-
strykcjewładzbrytyjskichniebyłyjednakwstaniepowstrzymaćM.Azada,
któryzjeszczewiększymzapałemzaangażowałsięwredagowanienowego
dziennikaΠAl-Balagh”
.Najegołamachzintensyfikowanoprzekazmedialny
narzeczwspieraniaindyjskiegoruchunacjonalistycznegoiprzeciwdzia-
9
S.Wolpert,NowahistoriaIndii…,s.319.
10
S.M.Ikram,IndianMuslimsandPartitionofIndia,NewDelhi1992,s.139.
11
NapodstawiereformMinto-Morleyamuzułmanieuzyskaliodrębnekuriewyborcze,
atymsamymrządbrytyjskizasiałziarnokomunalistycznejniezgody.
12
H.Kulke,D.Rothermund,AHistoryofIndia,NewYork2004,s.289-291.
13
Komunalizm(ang.communalism)-zjawiskospołecznepolegającenawykorzystywa-
niuróżnicreligijnychipodtrzymywaniuantagonizmówmiędzywspólnotami(komunami)
dlaosiągnięciacelówpolitycznych.Por.:L.M.G.Agrawal,FreedomFighters…,s.15;J.Zającz-
kowski,Indiewstosunkachmiędzynarodowych.Warszawa2008,s.76.
14
S.M.Ikram,IndianMuslims…,s.140.