Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
MarekJob
odkryciewolibogów(Mathesis),późniejnatomiast–zostrąnapaściąneofityna
wyznawanąjeszczeniedawnoreligię(Deerroreprofanarumreligionum).
FirmicusMaternuswywodziłsięzelitarnejgrupyarystokracjisenatorskiej2.
Nazachowanychkodeksach(naprzykładtakichjakCodexVaticanusPalatinus
Latinus165,wktórymzachowałasięjedynaimocnozniszczonakopiamowy
Deerroreprofanarumreligionum)obokimieniaautoraznajdujesięskrótV.C.,naj-
częściejrozwianyjakovirclarissimus.Tytułtenzwyczajowo,równieżwczasach
Cesarstwa,przyznawanosenatorom.Niezależnieodokoliczności,wjakichów
skrótzostałumieszczonywkodeksie,oznaczał,żeMaternusnależałdoludzi
zamożnychimógłsobiepozwolićnazdobyciegruntownegowykształcenia.
ZresztąonsamwdzieleMathesis(4,<Prooemium>,1,s.195)podaje,żezarabiał
nażyciejakoprawnik(patrociniatractans–rozstrzygającywspornychsprawach
dotyczącychobywatela).Szybkojednakprzekonałsię,żejegokonstrukcjapsy-
chicznapredestynujegodoinnych,mniejstresogennychzajęć:
nihilmihialiudperdiessingulosnisipericulorumcumulusetgrave
onusinvidiaeconferebatur[ł]Deseruiitaquehocstudium[ł].
Mathesis,4,<Prooemium>,1–2,s.195
Każdegodnianictylkomusiałemznosićliczneskargiiogromnyciężar
nienawiści[ł].Porzuciłemwięctozajęcie[ł].
Badaczepóźnoantycznejliteraturyczęstoupatrująpowodówkonwersji
Maternusanachrześciaństwowchęcizdobycialepszejposadywhierarchii
urzędniczejcesarskiejkancelarii3.Uważamjednak,żedroga,którąprzebyłon
odpogaństwadochrześciaństwa,najprawdopodobniejniebyłazbytwyboista
iniewymagałaodniegowieluwyrzeczeń.Gdzieśujejpoczątkówsytuowało
sięnajpewniejzainteresowaniefilozofiąneoplatońską,którazakładaistnienie
jednegonajwyższegobóstwa,partycypującegowmaterialnymświeciedzięki
kolejnymhipostazom(tęteorięwykorzystywalipóźniejsineoplatonicy,przede
wszystkimJamblich,abyudowodnićzasadnośćwielobóstwa4).Otym,żeastro-
logMaternusbyłzaznajomionyzichpoglądami,możeświadczyćkilkaustępów
zdziełaMathesis(1,Prooemium,6,s.3;5,<Praefatio>,3,s.2).Wielefragmentów
wskazujerównież,żeautorpozostawałpoddużymwpływemhermetyzmu.
2Informacjeołacińskimautorzepodawanesąza:C.A.Forbes:Introduction.In:Fir-
micusMaternus:TheErrorofthePaganReligions.Transl.andannotedbyC.A.Forbes.
NewYork1970,s.1–41.
3D.P.Quinn:IntheNamesofGodandHisChrist:EvilDaemons,ExorcismandConversion
inFirmicusMaternus.In:flStudiaPatristica”.Vol.69:PapersPresentedattheSixteenthInter-
nationalConferenceonPatristicStudiesHeldinOxford2011.Vol.17:LatinWriters,Nachleben.
Ed.byM.Vinzent.Leuven–Paris–Walpole2013,s.5.
4G.Reale:Historiaflozofistarożytnej.T.4:SzkołyepokiCesarstwa.Przeł.E.I.Zieliński.
[Cytatygreckieprzeł.M.Podbielski].Lublin1999,s.643.
