Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
AnnaKołos
badaczyzwracajednakuwagę,iżwcytowanymzdaniuświętegoIzydora
oceanokreślonyjestjakointerior(wewnętrzny),dziękiczemuantypodymożna
interpretowaćjakoobszarnależącydochrześciańskiegoświata25.Tymsamym
otwierałosiępoledokontrowersjiwokółistnieniamożliwego,czwartegokon-
tynentuiobrazuodległychziemzamieszkałychbądźnie,atakżecharakteru
potencjalnychplemionorazichgenealogii.
ŚwiętyAugustynwdzieleDecivitateDeipodajewwątpliwośćistnienieludu
Antypodównadrugiejpółkuli,gdyżzaabsurdalnąuznajemyśl,żegrupaludzi
wyruszyłazflnaszej”częściZiemi(flexhac”)iprzebyłaniezmierzonyocean
(flOceanisinmensitatetraiecta”),bydaćpocząteknowemuludowi,wywodzą-
cemusięodpierwszegoczłowieka26.AutorConfessioneswyraźniestawiaprawdę
PismaŚwiętegonapierwszymmiejscu,aupatrującnajwyższegoautorytetu
wbiblinejgenealogiiczłowieka,nieznajdujeracjonalnegowyjaśnieniadla
rozprzestrzenieniasięrasyludzkiejnadomniemaneantypody.WXIVwieku
wbardzoautorytatywnysposóbopinięśw.AugustynapowtórzyłMikołaj
zOresme,stwierdzając,żepoglądoistnieniuluduAntypodówjestniezgodny
zwiarąchrześciańską,gdyżSłowoBożegłoszonejestnawszystkichzamiesz-
kałychziemiach,atacyludzieanibygonieznali,aniniebylibypoddanymi
Kościołarzymskiego27.
ChoćAntypodzijakojedenzkataloguludówomonstrualnychkształtach,
wedługrozlicznychźródeł,zamieszkiwaćmieliEtiopię,czyteż–jakuIzy-
dora–Libię,wyobrażenieodległejinieznanejczęściZiemistałosięporęczną
wskazówkągeograficzną,umożliwiającąlokowaniewtychregionachszeregu
flodmiennych”plemion28.Możnasądzić,żewwynikupołączeniaorientowanej
mapytrzechkontynentówzideąstrefklimatycznych,zaczerpniętązmapy
Makrobiusza,powstałnowywariantkartograficzny,zapoczątkowanywVIII
wiekuprzezhiszpańskiegomnichaBeatusazLiébana,autoraCommentariain
Apocalypsin29.Jesttopierwszaznanaśredniowiecznamapa,naktórąnaniesione
zostaływyobrażeniamonstrualnychplemion.WmanuskrypciezBurgod’Osma
z1086rokuodnajdujemyschemattrzechczęściświatawzbogaconyoczwarty
quasi-kontynent,rozciągającysięnapołudniowychantypodach,aoddzielony
odAzjiiAfrykipasmemoceanu.Ludyzamieszkującetenieznaneziemierepre-
zentowanesąwowymegzemplarzudziełaprzezpostaćSkopoida(Monopod,
Monocoli),człowiekaojednejnodzeiogromnejstopie,którachronigoprzed
słońcem.
25Por.E.Edson:MapsinContextł,s.233.
26Zob.Augustinus:DecivitateDeicontrapaganoslibriXXII.Ed.withanintroduction
andappendicesJ.E.C.Welldon.London1924,cz.2,ks.16,rozdz.9.
27Zob.J.B.Friedman:TheMonstrousRacesł,s.47–48.
28D.Woodward:MedievalMappaemundił,s.332.Zob.również:L.Daston,K.Park:
WondersandtheOrderofNature1150-1750.NewYork2001,s.25.
29J.B.Friedman:TheMonstrousRacesł,s.40.
