Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
AnnaKołos
londyńskiegonastoczterdzieścipięćnazwgeograficznychczternaścietoludy
znanezdziełaHistorianaturalisPliniuszaStarszego;namapiezEbstorfu–
dwadzieściacztery,anamapiezHereford–dwadzieścia35.Włączonojedo
kompendiumchrześciańskiejwiedzywrazzumieszczonyminamapiewyobra-
żeniamidokładnejlokalizacjiEdenu36,stworamizbestiariuszy,fantastycznymi
obrazamizlegendoAleksandrzeWielkimczypowiązanejznimikrainyGoga
iMagoga37,którazyskałajednocześniemonstrualnyiapokaliptycznywymiar.
Wcześniejzostałojużzasugerowane,żeistnienieflantypodalnych”czybarba-
rzyńskichludówstanowiłopewnewyzwaniedlaegzegezybiblinej,jednak
przedstawieniatenigdyniestraciłyswojejpopularnościwśredniowieczu,
awepoceterytorialnejekspansjiEuropystanowiłyarchaiczny,leczciąglejesz-
czeżywotnypunktodniesieniadlaopisówNowegoŚwiata38.
Mappaemundi,rozumianejakoilustrowanahistorianaturalnainterpre-
towanawduchuchrześciańskim,opierałysięwwarstwieintelektualnejna
źródłachklasycznych,wnajwiększejmierzenapismachPliniuszaiSolinusa,
autoraCollectanearerummemorabilliumzIIIwieku,orazchrześciańskich:ency-
klopediach,traktatach,bestiariuszachidziełachzpograniczaparadoksografii39.
Scytia,IndieczyEtiopianależaływantykudokrain,wktórychnajczęściej
umieszczanodziwneicudownepostaciorazludy,jednakwśredniowieczu
dośćswobodniezmienianolokalizacjęposzczególnychplemion,awwarstwie
wizualnejdoniewątpliwienajważniejszychźródełówczesnychwyobrażeń
odmiennościzaliczyćtrzebastaroangielskieiluminowanemanuskryptyThe
WondersoftheEastorazangielsko-łacińskikatalogfantastycznychstworzeń–
Libermonstrorum40.Spośródlicznejgrupyhomoidalnychmonstrówwymienić
możnaSkopoidów,Antypodów,psogłowych(Cynocephali),gigantów,cyklopów,
35Ibidem,s.43,46.
36OlokalizacjiEdenunamapachśredniowiecznychpiszeAlessandroScafi,między
innymi:MappingEden.CartographiesoftheEarthlyParadise.In:Mappings.Ed.D.Cosgrove.
London1999,s.50–70;Idem:MappingParadise.AHistoryofHeavenonEarth.London
2006.
37Zob.B.Bildhauer:Blood,JewsandMonstersinMedievalCulture.In:TheMonstrous
MiddleAges.Ed.B.Bildhauer,R.Mills.Cardif2003,s.75–96.
38Zob.J.B.Friedman:TheMonstrousRacesł,s.197in.;A.Grafton,A.Shelford,
N.Siraisi:NewWorlds,AncientTexts.ThePowerofTraditionandtheShockofDiscovery.
Cambridge–London1992.
39Por.N.R.Kline:MapsofMedievalThoughtł,s.98–99.Wkontekściefantastycz-
nychstworzeńihybrydalnychmonstrów,łączącychcechywygląduczłowiekaizwie-
rzęcia,autorkapodkreślarównieżznaczeniebestiariuszyjakomediummiędzyintencją
twórcówmapaśredniowiecznymodbiorcą,ponieważ(nawetjeślialegoryzacjachrześ-
ciańskaniegórowałanadautorytetemantycznychpism)znaczeniebyłoaktualizowane
przezdoświadczeniepopularnychwyobrażeń,czerpanychnajczęściejzbestiariuszy.
40Ibidem,s.153.
