Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
FazyrozwojupoezjipowojennejwSłowenii
17
atakżenRevija57”,udostępniająceswełamyprzedewszystkimnajmłodszejgeneracji
artystów.Tamdyskutowanybyłproblemświadomościhumanizmu,drukowanebyły
międzyinnymipierwszetłumaczeniafragmentówesejówAlbertaCamusa.Poeci,
włączającsięwnurttychdyskusji,tworzylinowąsferędoznańopartychnaprywat-
nościuczuć,irracjonalizmieinieprzystosowaniu10.
Trzeciafazalirykipowojennejrozpoczęłasięokoło1958r.,apoprzedziłają
debatanatematrealizmuimodernizmu,obejmującawszystkiejugosłowiańskie
ośrodkiliterackie.JulianKornhausertwierdzi,żetowłaśniewpoezjisłoweńskiej
nastąpiłnajwyraźniejszyprzełom11.Jestonściślezwiązanyzpowstaniemnowych
czasopism-nPerspektive”(1960)oraznProblemi”(1962),zamieszczającychna
swychłamachkrytykędotychczasowegoprogramupoetyckiego.Gromadziłyone
ponadtoówczesnychintelektualistów,którzypodwpływemegzystencjalizmu,
personalizmu,atakżenowocześniejszegorozumieniafilozofiimarksistowskiej
polemizowalizideąkomunizmuipolitykąwładzkomunistycznych.Wtekstach
literackich,filozoficznychispołeczno-krytycznychpodejmowaliróżnetematy,
począwszyodnarodowych,przezkulturowe,naspołeczno-politycznychkończąc
12
.
PoeciwlatachsześćdziesiątychXXw.wyraźnieprzełamywaliobecnewliteraturze
tendencje,cowynikałozprzekonania,żepoezjalatpięćdziesiątychniezdołałazrea-
lizowaćpostulatuodbudowyjęzykaiukazanianowychmożliwościwiersza,gdyż
zbytczęstoposługiwałasiętradycyjnymi,nieprzystającymijużdowspółczesnego
odbioruświataiczłowiekaformamipoetyckimi13.Poezjategookresuodkrywała
wszelkieprzeciwieństwapodważająceracjonalnyobrazświata.Zjednejstrony
poecidawaliwyrazswoimwyobrażeniomzwiązanymzporządkiemisensownoś-
ciąegzystencjiludzkiej,azdrugiej-przewartościowywali,anawetodzieralize
nBeseda”,nRevija57”czynPerspektive”.Cowięcej,władzekomunistycznewsposóbbezkompro-
misowyrozliczałysięzbardziejkrytycznienastawionymiintelektualistami.W1957r.,popublika-
cjinapisanegopodwpływemegzystencjalizmuipersonalizmuzbioruopowiadańStrahinpogum
-Strachiodwaga,wktórymprzełamanyzostałafirmacyjnymodelprzedstawianiawalkiparty-
zanckiej,wykluczonozżyciapublicznegonaponad10latjegoautoraEdvardaKocbeka.W1958r.
zpowoduartykułówzamieszczonychwczasopiśmienRevija57”posłanodowięzieniajednego
zredaktorówtejgazety-JośegoPućnika,którynastępnie-polikwidacjiczasopismanPerspek-
tive”-zostałaresztowanyponownie,tymrazemzpowodukrytycznychartykułówdotyczących
komunistycznejpolitykirolnej.
10Por.J.Kornhauser:Współczesnapoezjajugosłowiańska(1941-1970).Kraków,PAN,1980,
s.22.Autorzwracauwagę,żegeneracjępublikującąnałamachnBesedy”nazywanonbesedażami”.
11Ibidem,s.33-36.Autorwskazujenadwiefazy:pierwsząrozpoczynającąsiępo1960r.,kiedy
dogłosudochodziłatzw.krytycznageneracja,doktórejnależałm.in.G.Strniża,orazdrugą-od
1966r.,uważanegozapoczątekreizmuwsłoweńskiejliteraturze.Zjawiskaobserwowanewpoezji
związanejm.in.zgrupąOHOwykraczająpozazakresniniejszejpracy.
12Sytuacjaspołecznazmieniłasiędotegostopnia,żegwałtownalikwidacjaczasopismanPer-
spektive”spowodowałaostreprotestywśródinteligencjiorazstudentów.Mimożewciążmożna
byłousłyszećkrytycznegłosy,niezadowolenieucichłowrazzwprowadzeniemustawwspierają-
cychwolnośćdruku.
13Ibidem,s.34.
