Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zastosowanyzostałtakżepostulatnauczaniarzeczowego(realizmpedagogiczny3),irów-
nieżnauczaniazintegrowanego(podręcznikwiedzyocałymświeciebezpodziałuna
przedmioty),nauczaniajęzykaojczystegorównoleglezjęzykiemobcymnazasadzie
praktycznejkomunikacjijęzykowejibezwykładugramatyki,równoczesnegopoznawa-
niajęzykaiwiedzyoświecierzeczy4.Podręczniksłużyćmiałzrozumieniurzeczyuży-
tecznychzotoczeniaucznia,anieusprawnieniunauczaniasłówekdziękimnemotech-
nice.Podtymwzględembyłatoksiążkanowatorskawstosunkudowcześniejszych
licznychpodręcznikówisłownikówszkolnych.
Komeńskibyłnietylkoautorempodręczników,alenadewszystkotwórcąsys-
temupedagogikizwiązanejznaturą.Wwtymczasieprzez„naturę”rozumianojednak
międzyinnymiistotęczłowieka.DlaKomeńskiegonaturato„pierwotnyizasadniczy
duchowyustrójnasz,doktóregopowinniśmyzostaćprzywrócenijakodostanuwyjścio-
wego”,tojestdostanusprzedgrzechupierworodnego,zaśgłosnaturytopowszechna
„OpatrznośćBożawzględniewpływboskiejdobrocinieustającywoddziaływaniuwsze-
lakimiwszędzie,wdoprowadzeniukażdegostworzeniadotego,doczegojeBógprze-
znaczył”5.Zniewłaściwegozrozumieniapojęcianaturyuautorawynikawieleniepo-
rozumień.Komeńskizbliżyłsiędoświatawyobrażeńizainteresowańdziecijaknikt
przednim.JednakpedagogikaKomeńskiegowpisujesięwsiedemnastowieczny„natu-
ralnysystemkultury”,whumanistycznąwizję„pedagogikiideałów”6,aOrbispic-
tus,pisanypodkoniecżyciaautora,jestukoronowaniemcałościowegoprogramu
naprawywychowania.
3K.Schaller,DiePädagogikdesJohannAmosComeniusunddieAnfängedespädagogischenRealis-
musim17.Jahrhundert,Heidelberg1967.
4A.Fijałkowski,TradycjainowatorstwowOrbissensualiumpictusJanaAmosaKomeńskiego,War-
szawa2012;idem,Orbispictus–ŚwiatmalowanyJanaAmosaKomeńskiego/Orbispictus–dieWeltin
BilderndesJohannAmosComenius,Warszawa2008.
5J.A.Komeński,Wielkadydaktyka,s.43.
6B.Suchodolski,Pedagogikaideałówipedagogikażycia,„KwartalnikPedagogiczny”1957,2(4),
s.11–12(przedrukw:BogdanSuchodolski–osobaimyśl,red.I.Wojnar,Warszawa2014,s.113-114).
6
