Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
MACIEJJASIŃSKI
należyodczytywaćtentekst–czyjestrzeczywistąpochwałąastrolo-
gii,czyteż,podobniejakwieleinnychpismLukiana,satyrąinienale-
żyrozumiećgodosłownie.Wtejdrugiejkwestiiwątpliwościniemiał
TadeuszSinko,uznając,żeLukianmimoszyderczegopodejściado
praktykreligijnychbyłgłębokoprzekonanyoprawdziwościastrologii
ipodzielałastrologicznąwiaręstoików,podobniejakzapewneod-
biorcyjegoprac12.Topoważnepodejściebyłojednakprzyczyną,dla
któregowielupiszącychoLukianieniebyłoskłonnychuznawaćmowy
astrologicznejzapracęautentyczną13.JenniferHallzwracauwagę,że
winnychpismachLukiansprzeciwiałsięprognozowaniuprzyszłości,
aracjonalizacjaopowieścimitycznychmaswojeodpowiednikiwjego
twórczości.HallrozważamożliweokolicznościpowstaniaOgwiaz-
doznawstwie.Mogłozostaćnapisanenaprośbęmecenasa,którybył
zwolennikiemstoicyzmuiastrologii.Mogłoteżbyćodpowiedziąna
sprzeciwwobecastrologii.ZdaniemHallmimowszystkojestwyso-
ceprawdopodobne,żeOgwiazdoznawstwieniebyłopisanezupełnie
serioimożnawnimdopatrzećsięznanegowokresiedrugiejsofisty-
kiukrywaniaprawdziwejmyślizapozornieprzeciwnymisłowami14.
PodobnegozdaniajestCharlesMcNamara,któryuznajeOgwiazdo-
znawstwiezaautentycznedziełoLukianaiprzypuszcza,żejestkry-
tykąstoickichpoglądównaastrologię.Argumentemzatymmabyć
m.in.komicznenagromadzenieprzykładówastrologicznychracjona-
lizacjimitów15.
NatemattekstuOgwiazdoznawstwiepisanodotejporyprzede
wszystkimzpunktuwidzeniahistoriiliteratury,niepróbującodno-
sićgododziejówastronomiiiastrologii.Wyjątekrobionojedynie
dlastoickichpoglądównaastrologię,któreLukianmiałpodzielać
12
T.Sinko,dz.cyt.,s.596.
13
PrzeglądtwierdzeńdotyczącychOgwiazdoznawstwiezob.J.Hall,dz.cyt.,
14
s.381–382.
Tamże,s.382–388.
15
Ch.McNamara,StoicCaricatureinLucian)s„Deastrologia”:VerisimilitudeAs
Comedy,flPeitho.ExaminaAntiqua”2013,nr1(4),s.235–253.
AdamMickiewiczUniversityPress©2022
