Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ekspresją.Oilewczasach,gdyWalterHilsbecherpisałsweeseje,
możnabyłomówićopoczątkachikońcachliteratury,otyledzisiaj
trzebamówićoglobalnejsynteksie24.Takąliterackąsynteksęrozu-
miemjakosieciowestopieniesięróżnychwalorów,któremacechy
wewnętrznejspójności,splątanejnierozerwalności,choćtakżemoże
być–jakduszaiciało–połączeniemzwiązków,któremożnaod
siebieoddzielić,oderwać.Świadomośćsynteksymożemiećwłaści-
wościterapeutyczne(wiążącintelekticielesność,wolęiduszę).Ale
niejesttopostępowanie,czyraczejusposobienie,badawcze,które
funkcjonujewyłączniewodniesieniudobadańliterackich.Świa-
domośćsynteksyjestwłączeniemtakżeinnychdyscyplinisztuk
wobrębzainteresowańpowszechnegowspółdziałaniatekstów
iprzekazów;jestnowoczesnąflmaszyną”domedytowanianad
światemiduchemwewnętrznychsieci(odzwierciedleniembujnego
życiaflinter-retowego”).
Drugąwspólnącechąpomieszczonychwksiążcetekstówbyłaby
intencja,bypozostawałyonewjakimśzwiązkuzmyśląteologiczną
ireliginąalbo–mówiącściślej–byfunkcjonowaływkręgulitera-
turyikulturyrozumianejteonomicznie(żesięposłużęterminem
PaulaTillicha).Nazarzut,żejakobyuprawiamteokomparatystykę,
odpowiedziałbymtwierdząco.Kulturę,literaturę,humanistykę
pojmujębowiemteonomiczniewsposóbnajbardziejradykalny,
aflkulturateonomiczna–jakpowiadaTillich–jestkulturądetermi-
nowanąikierowanąprzezDucha,iDuchdopełniaduchazamiast
gozniszczyć”25.Wychodzęzzałożenia,zktórymmożnaoczywiście
dyskutować,żeflideateonomiiniejestantyhumanistyczna”26(jak-
kolwiekmożebyćantyretorycznatudzieżantydialektyczna).Mój
namysłteoretyczno-literackiikomparatystycznyjestzakotwiczony
wwierze.Jesttomyśleniezwiary–bardziejlubmniejudane–na
wzórtego,jakieuprawiałFerdinandUlrich27nagrunciefilozofii
24Wyraztenurabiamodgreckiegorzeczownikarodzajużeńskiego
flσυνTnξLς”.
25P.Tillich:Teologiasystematyczna.Przeł.J.Marzęcki.T.3.Kęty2005,
s.224.
26Ibidem.
27FerdinandUlrichurodziłsięw1931r.wmiasteczkuOdrau(Odry)na
pograniczuśląsko-morawskim(dzisiajRepublikaCzeska).Od1967r.byłprofe-
soremfilozofiinauniwersyteciewRatyzbonie.Najbardziejznanymjegodziełem
13
