Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
bądźcelowymznieważaniemboskiejMnemozyne.GeorgeSteiner
mówi,żeflimsilniejszemięśniepamięci,tymlepiejchronionajest
integralnośćnaszego»ja«”17.Przyznajęmusłuszność.Mięśniepa-
mięcinamzwiotczałyponadmiaręlubnawetzanikły:otowielki
czasszkieletówwysysającychwampiryczniedawnebogactwa.
Wydajesiętakże,żecałyproblemrozbiciametodologicznego,istnej
zawieruchywsystemachteoretycznych,maswepoczątkiwbraku
flja”
,wzanegowaniupodmiotowości,brakupodstawowegozaufa-
niadosiebie.OtuchydodająrozważaniaManfredaFranka(atakże,
biorącpoduwagędawniejszychfilozofów,lekturaJohannaGot-
liebaFichtego18).Frankwjednymzeswychartykułówretorycznie
pyta:flCzyżpodmiotowośćniejestfaktyczniejasnympunktem,
zktóregoroztaczasięświatłonawszystkienaszepostawywobec
przedmiotówistosunkówwświecie?”19
Metodaniepowinnaostatecznieniczegoodzwierciedlaćczyroz-
wiązywać,leczpowinnaodmładzać,fl(re)witalizować”formyiin-
terpretacje,zarzuciwszydyskursyrozwlekłegostylu,któryDoris
Lessingnazwałafldziedzictwemmartwego,pustegojęzyka”
,łącząc
tepraktykiuniwersyteckiejeksplikacjitekstówzkomunizmem20.
Badanieliteraturyjestrefleksjąnakierowanąnametafizykę,awięc
natajemnicę.Przedliteraturoznawcamistojąnieproblemy,lecz
tajemnice.Należałobytowbadaniachliterackich,komparatystycz-
nychdobitniepowiedzieć.Idealnie,wmoimprzekonaniu,stawiatę
sprawęGabrielMarcel:
17G.Steiner:Naukimistrzów.WykładynaKatedrzeim.CharlesaEliotaNortona
2001-2002.Przeł.J.Łoziński.Poznań2007,s.39.
18Fichtepiszenp.:flWkażdymstanieświadomościoglądamsiebiesamego;
albowiemjestemJadlapodmiotowości,dlauświadamiającegojesttooglądem.
[ł]Dzielisz,ograniczasz,określaszmożliweformy,rzeczyistosunkipomię-
dzyformamiprzedjakimkolwiekspostrzeżeniem.Nicdziwnego:ograniczasz
iokreślaszprzeztozawszetylkosamątwąwiedzę,oczymbezwątpieniawiesz.
Dlategowiedzaorzeczystajesięmożliwa.Nietkwionawrzeczyiniewypływa
zniej.Wypływaonazciebie,wktórymjestiktóregowłasnąistotęstanowi”.
J.G.Fichte:Powołanieczłowieka.Przeł.A.Zieleńczyk.Kęty2002,s.57.
19M.Frank:Świadomośćipoznaniesiebie.Przeł.Z.Zwoliński.Warszawa
2002,s.5.
20D.Lessing:Niepytajpisarza.Przeł.S.Kowalski.flGazetaWyborcza”
z20-21października2007,s.25.EsejLessingukazałsiępierwotniewflTheNew
YorkTimes”z26czerwca1992.
11
