Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Rozdział1:Przestrzenie,miejsca,mapy…
ndoświadczeniakulturowegoiegzystencjalnego”18.Kategoriemiejsca
iprzestrzenistałysięrozmyte,niejasne,brakimprecyzji,bywa,żenie
sąwogóledefiniowane;najczęściejspotykasięnintuicyjne”rozumienie
tychterminów.Przestrzeńimiejsceprzestająbyćpojęciamiwyłącznie
abstrakcyjnymi,zaczynająznaczyćpoprzezkulturę,politykę,ekono-
mię,codzienność;przestrzenieimiejscaistniejąwięcopisane(wsze-
rokimrozumieniutegosłowa)idoświadczane.Zresztąsamegranice
międzynimisązatarte.Wydajesię,żewiększośćautorówprzyjmuje,
iżtym,coodróżniaprzestrzeńodmiejsca,jestskala19.Miejscubliżej
donoswojonejprzestrzeni”opisywanejprzezYi-FuTuananiżdoAry-
stotelesowskichdefinicji,cojestzgodnezzarysowanąwcześniejten-
dencją20.Dominujezatem,podkreślmy,rozumieniemiejscajakomałej,
przeżytej,doświadczonejprzestrzeni(wycinkatejżeprzestrzeni).Miej-
scerównieżcieszysięniecowiększymniżprzestrzeńzainteresowaniem
badaczyorazinterpretatorów-jakonbardziejkonkretne”21,choćcechu-
jejezmienność,ruchomośćipłynność:n[m]iejscasąruchome,wędrują
18E.Rybicka:Geopoetyka(omieście…,s.477.
19InaczejrelacjęmiejscaiprzestrzenirozumieMicheldeCerteau,azanimMarc
Augé-przestrzeńtonpraktykowanemiejsce”(podajeprzykładpieszychprzekształca-
jącychwprzestrzeńmiejscewyznaczoneprzezurbanistów-ulicę).Przestrzeńbyłaby
więcnożywieniem”miejsca.Zob.M.Augé:Nie-miejsce.Wprowadzeniedoantropolo-
giihipernowoczesności.Przeł.R.Chymkowski.Warszawa,WydawnictwoNaukowe
PWN,2012,s.58.
20Pojawiająsiętakżegłosypostulującekorzystaniezobutradycjirozumieniamiejsca,
por.:nKlasycznawykładnia»miejsca«,zaproponowanaprzezArystotelesa,opierasięna
potencjaleprzestrzeniiontologiiprzedmiotu.Miejscenietylkootaczato,czegojestmiej-
scem,aletakżewarunkujeistnienierzeczy,któraprzecież»gdzieś«sięznajduje.Współczes-
nawykładnia»miejsca«(niejakozainicjowanaprzezM.HeideggeraiY.F.Tuana)uwzględ-
niaprzedewszystkimczłowiekawkontekścielokalnym,istotęludzkąposiadającązapisane
izakodowaneforpocztyprzestrzenne,czyliwłaśniemiejsca,doktórychprzynależy.Skoro
miejscefunkcjonujeniczymspokojnecentrumustalonychwartości,możliwychdoodczy-
taniaidomagającychsięreakcjiczłowieka,tostanowionoskładowąrelewantnątożsamo-
ściistotyludzkiej.Podtrzymujączasadnośćobydwuwykładni»miejsca«-iklasycznej,
iwspółczesnej[ł]-musimyzaakceptować,że»miejsce[ł]jestzłożonymukładem,któ-
regoanalizapowinnauwzględniaćujęciemodelowe(wyjaśnianie)iujęciehermeneutyczne
(rozumienie)«”.J.Kaczmarek:Podejściegeobiograficznewgeografiispołecznej.Zarys
teoriiipodstawymetodyczne.Łódź,WydawnictwoUniwersytetuŁódzkiego,2005,s.51.
21Por.B.Westphal:Geocriticismł,s.5;E.Rybicka:Geopoetyka(omieście…,
s.484.
