Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zwrotprzestrzenny:wstępnerozpoznania
21
wczasie,odsłaniającswezapomnianehistorie,czasemwprzestrzeni,
przenoszącsięwrazzmigrującymimieszkańcami;czasemichsens
zmieniająprzybysze”22.
Miejscaistniejąwkontekście,zwykledookreślanesąprzymiotnikiem
bądźprzedrostkiem,mamywięcdoczynieniam.in.zmiejscamipamię-
ci(PierreNora),miejscamiautobiograficznymi(MałgorzataCzermiń-
ska),miejscamirealnymi,fikcyjnymi,literackimi,nie-miejscami(Marc
Augé),atakżemiejscaminmapowalnymi”(m.in.FrancoMoretti)-za-
równozperspektywymiejscwystępującychwdanymdzieleliterackim,
jakiobecnościdziełaczyautorawrealnejprzestrzeni(lubwprzestrze-
nifikcyjnej-gdyjestonprzywoływany,jaknp.WitoldGombrowicz
wksiążkachargentyńskich23).Ciekawezantropologicznegopunktuwi-
dzeniasądwiekoncepcje:miejscpamięciinie-miejsc.Miejscapamięci
(lieuxdememoire)towynikrozbiciapamięci,straceniakontaktuzprze-
szłością-lubpoczucia,żetakikontaktistnieje;zebraniefragmentów
pamięciihistoriiwpewnychmiejscachzastępującychnrzeczywisteśro-
dowiskapamięci”mabyćpróbąradzeniasobiezichutratą24.Tojeden
zfilarówspołeczeństwa,którejestngłębokopochłonięteswąwłasną
transformacjąiodnową[ł],którewolito,coobecne,odtego,codaw-
ne,młodośćodstarości,przyszłośćodprzeszłości”25.Miejscamipamię-
cisąmuzea,archiwa,pomniki,aleteżnmiejscapisane”,jakkronikiczy
traktaty,inmiejscawspólnotowe”,np.bractwaczyfestiwale.Ichpod-
stawowymcelemjestzaprzeczeniezapomnieniu,danienieśmiertelności
rzeczommartwymczychociażnzablokowanieprocesuzapominania”26.
Zkoleinie-miejsca,typowedlahipernowoczesności,sązaprzeczeniem
miejscantropologicznych,czylizwiązanychzezlokalizowanąkulturą,
historycznych,tworzącychrelacje,będącychskładnikiemtożsamości.
Nie-miejscasąniczyje,tworząconajwyżejtożsamościczasowe,sąpo-
22T.Szkudlarek:Miejsce,przemieszczenie,tożsamość…
23Zob.N.Gendaj:Gombrowiczpolityczny?Miejscepisarzawliteraturzeargentyń-
skiej.W:Literaturapolskawświecie.T.IV:Obliczaświatowości.Red.R.Cudak.Kato-
wice,UniwersytetŚląski,WydawnictwoGnome,2012,s.220-232.
24P.Nora:Międzypamięciąihistorią:LeslieuxdeMémoire.nTytułroboczy:archi-
wum”2009,nr2,s.4.
25Ibidem,s.6.
26Ibidem,s.10.
