Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tecznieutrwalićiotoczeniejestjużpercepcyjnieopanowane
49
.Odkrywaniu
―czyliobejmowaniuwposiadanie―kolejnychlokalizacjiiichegzysten‑
cjalnemunumiejscawianiu”towarzyszyzarazemtraktowanieichjakokolej‑
negopunktuwyjścia,częstokosztemuniezależnianiasięodprzywiązaniado
nich.Rozpoznającistrukturalizująccorazbardziejskomplikowanekomplek‑
sjemiejsc,człowiekzaspokajawnichwsposóboptymalnyrozległywachlarz
potrzebnaturyfizycznejorazsymbolicznej,zgodniezformułą,wktórejntoż‑
samość/bezpieczeństwoprowadzidoaktywności.Miejscepowstajetam,
gdzietaformułaznajdujeswójfizycznyodpowiednik.[ł]oznaczatomiej‑
scechronionewnaturalnysposób,którejednakmożełatwowchodzićwin‑
terakcjezeswoimotoczeniem”
50
―czylinaprzykładnaskrajunaturalnych
drógwodnychlubwkoincydencjiinnychcechwyjątkowocharakterystycznej
podmiotowościkrajobrazu.
Napoziomiebardziejelementarnym―zyskiwaniastopniowejwiedzy
oświeciespatium―pojęciowerozumieniemiejscaoddajewszakpierwszeń‑
stwomotoryczno-zmysłowymcechominteligencji.Gdybybezjakiejkolwiek
uprzedniejwiedzypróbowaćokreślićkształtgeometrycznytrójkątaizmate‑
rializowaćjegorozpiętość,trzebabywpierwszymrzędzierozpoznaćjego
trzynarożnikijakosuigenerismiejsca,identyfikująctymsamym―jakpisze
Yi-FuTuan―ichrealnośćiwartość
51
.WperspektywiepsychologiiJ.Pia‑
getadoskonalenieczynnościrozpoznawaniapodobnychdosiebiestanówrze‑
czywprzestrzeniwiążesięwłaśniezwyodrębnieniemprzedmiotówstałych
wsferzezmiennościpostrzeganychobrazów,asamataprocedura―znana
jakokonserwacja―oddzieciństwautrwalałabypowiązanieowychrzeczy
zmiejscami,mimoichczasowegozniknięciazpolawidzenia.Niezależnie
więcodtego,czyposłużyćsiębardziejnbehawiorystyczną”definicjąmiejsca
jakozaksjologizowanejpauzywruchu(takżerozumianymjakobiologiczna
drogaorganizmówżywych),czymożenadaćmupoprostuznamionapunktu
charakterystycznegoprzyciągającegouwagę
52
,zachowaaktualnośćsądoon‑
tologicznejszczególnościwyodrębnianychsektorówlubpunktówprzestrzeni.
Doichopisu,choćbywpodstawowejdlatejproblematykikwestiiwewnętrz‑
nościizewnętrzności,proponujesięnawetoddzielnyterminmetodologicz‑
nyntopognozja”
53
.Wramachjejdociekańmożnabynaprzykładrozważyć,
ndlaczegowotwartejprzestrzenimożnaintensywnieodczućwalorymiejsca,
awsamotnościzacisznegomiejscaogromrozciągającejsiępozanimprze‑
49
Por.M.Merleau-Ponty:Fenomenologiapercepcji.Tłum.M.Kowalska,J.Mi‑
gański.Warszawa2001,zwłaszczarozdziałpoświęconyprzestrzeni.
50
Ch.Norberg-Schulz:Bycie,przestrzeńł,s.28.
51
Por.Yi‑FuTuan:Przestrzeńimiejsceł,s.30.
52
Por.ibidem,s.175,204.
53
Por.S.Symotiuk:Miejsceiczas.W:„Geniusloci”ł,s.125.
30
