Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
1.Wstęp
jestwznacznymstopniu„produktemgotowym”.Różnicedeterminowanegenotypem
dotyczązarównobudowyczłowieka,sprawnościjegozasadniczychfunkcji,jak
icharakteru.Zwielubadańnatematuwarunkowańosiągnięćsportowychwynika,iż
wróżnychgrupachwiekowychzależąonew40-80%odczynnikówgenetycznych.
Nieznaczytojednak,żeczynnikitegwarantująuzyskaniewysokichrezultatów,
zwiększająjednakprawdopodobieństwoichosiągnięciawprzypadkustosowania
odpowiedniegotreninguilimitująogólnyzakresmożliwości.
Autorzwracauwagę,żejeżelichodziopozatreningoweśrodkiistotniewarun-
kującewynikisportowe,toopróczdużegowpływuodżywianiaitrybużycia,istotne
znaczeniemajątutzw.środkiergogeniczne,czylisubstancjelubzabiegistosowane
wcelupoprawydyspozycji(psychicznychifizycznych)zawodników.Przypisujesię
imokoło10-15-procentowywkładwuzyskiwanerezultaty.Podkreślasięjednocze-
śnie,żebezdyskusyjnyjestistotnywpływtreningunawynikisportowe.Czynnikten
warunkujestopieńwykorzystaniaposiadanychpredyspozycji,atymsamymwokoło
40-50%wpływanaostateczneosiągnięcia(Ważny2000).
Napodstawieanalizywpływuróżnychzdolności,umiejętnościicechnasukcesy
sportoweosiąganeprzezwybitnychzawodnikówustalono,żewyniksportowynie
jestprostąsumąwyizolowanychkomponentówsprawnościicech.Wczasiewalki
sportowej,przywykonywaniuróżnychczynności,poszczególneskładowewchodzą
wewzajemnepowiązania,tworzączmieniającesięukładyuwarunkowaneróżnicami
indywidualnymi.Towłaśnieróżnorodnośćczynników,któremająwpływnaefek-
tywnośćwalkisportowejwgrachzespołowychjestpowodemtrudnościizłożoności
badańpodejmowanychwtejgrupiedyscyplin(Wyżnikiewicz-Kopp1992).
Dotychczasprowadzonebadanianaukowewsporcieumożliwiłyodkrycieiuza-
sadnieniewieluinteresującychzjawisk,programówimetodprzygotowania,które
niewątpliwiesprzyjaływzrostowipoziomusportowegozawodnikówuprawiających
piłkęnożną.Badaniatedotyczyłyróżnychaspektówprzygotowaniaorazwalki
sportowej.
Jużdawnopróbowanoustalićwpływróżnychparametrówsomatycznychna
wynikisportowe.Opierającsięnadanychdotyczącychzespołów,uczestniczących
wnajważniejszychimprezachsportowych(mistrzostwaświata,ME)określono
modelowewskaźnikiodnoszącesiędowysokościimasyciałapiłkarzy,występu-
jącychnaróżnychpozycjach(NikituszkiniGuba1998).Pozostającwpodobnej
problematyceniektórzyautorzystaralisięskonstruowaćtzw.modelmistrzawpiłce
nożnej.Chodziłotutajowyznaczenienorm,jakiepiłkarzwysokiejklasypowi-
nienspełniaćnietylkowzakresieparametrówsomatycznych,aletakżezdolności
kondycyjnych,umiejętnościtechnicznych,cechpsychicznychiinnychwłaści-
wości.Modeletegorodzajuobejmowałyróżnąliczbęzmiennych(Ważny1989,
Talaga1997).Innepodejścieprzytworzeniu„modelumistrza”zaprezentował
Bril(1980).Bazującnaankietowaniuiwywiadachzkwalifikowanymitrenerami
stworzyłonopisowy,jakościowy„modelmistrza”dlaobrońców,pomocników
inapastników.
