Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.1.Demoralizacjazperspektywyhistorycznej
żemyuznaćzaprekursorówpojęciademoralizacjinaświecie.Następnieprzedsta-
wionyzostanieogólnyzarysrozwojutegokonstruktu,byCzytelnikmiałcałościo-
wyogląd,aszczegółowyopistworzeniasięistrukturybędzietematemnastępnego
rozdziału.
1.2.1.Demoralizacjazperspektywyhistorycznej
Chociażterminudemoralizacja”naopisaniezjawiskapsychologicznegopoja-
wiłsięwliteraturzepsychiatrycznejipsychologicznejdopierowdrugiejpołowie
XXwieku,towartozwrócićuwagęnafakt,żekwestiętępodejmowanojużdużo
wcześniej.NaprzykładwIVwiekuopisywanozagadnienieduchowegoodrętwienia,
zwanegoacedią.Rdzeńacedii-kēdíapochodzizjęzykagreckiegoioznaczatroskę.
Acedia(gr.akēdía,akedeía)zaśoznaczabraktroskiowłasnybytiistnienie.Nazywa-
nojąchorobąduszy.Byłaznanawtradycjichrześcijańskiejconajmniejodczasów
ojcówpustyni,leczdokładnieopisalijąśw.JanKasjaniEwagriuszzPontu(za:Wój-
cik,2010-2011;Nieścior,2018).
Acediatostanmotywacyjny,któryodnosisiędoutratynadzieiipoczuciaotę-
pienia,rozpaczyibezsensowności,ażdopodważeniasensużycia.Objawiasięprzy-
gnębieniem,smutkiem,brakiemmotywacjidodziałania,brakiemzaangażowania
inadziei,zniechęceniem,wyczerpaniem,zobojętnieniemiwrażeniempustkidu-
chowej.Termintenwpoczątkowymokresiebyłużywanydoopisaniaznudzonych
mnichów,którzyzaniedbaliswojąduchowość.Współcześnibadaczeargumentują,
żeacediaidemoralizacjasąporównywalnenapodstawiepodobnejutratyzaintere-
sowaniatym,comaznaczeniedlażycia(Robinsoniin.,2015;Nieścior,2018).
NajszerzejproblemacediiopisałwXIIIwiekuśw.TomaszzAkwinu,jedenznaj-
wybitniejszychmyślicieliwdziejachchrześcijaństwa.Ostateczniezaliczyłacediędo
grzechówgłównychpodnazwąlenistwo(podobniejaktouczyniliwcześniejśw.Jan
Kasjan3iEwagriuszzPontu4)(za:Wójcik,2010-2011).
3
JanKasjan(ur.ok.360,zm.ok.435)-mnich,teolog,asceta.Założycieljednejzpierwszych
wspólnotmonastycznychwEuropieZachodniej.Wyodrębniłósmygrzechgłówny,którywluź-
nymtłumaczeniunazwaćmożnaacedią.Jednakdlanaznaczonegopraktycyzmemimoralizmem
Zachoduacediabyłaodpoczątkuczymśdziwnym.Wżadensposóbniemożnabyłodoniejzasto-
sowaćterminuugrzech”
.Ponadtoszerzyłosięnieuprawnioneprzekonanie,żeacediatoproblem
mnichów,anieludziświeckich.Wefekciezniknęłazkatalogugrzechówgłównych.Nieznaczyto
jednak,żechrześcijaństwozachodnieprzestałosięzajmowaćtym,coJanKasjannazwałacedią.
WliteraturzeascetycznejZachodumożnabyznaleźćwieletekstówpoświęconychtejtematyce,ale
podinnąnazwą.Zpunktuwidzeniatradycjiwschodniejnieuwzględnienietegostanuduchowego
jestjejsporymbrakiem(htps://www.zycie-duchowe.pl/art-15486.acedia-i-blogoslawienstwo-
-atakowanych-przez-zlo-swiata.htm,dostęponline:21.11.2019).
4
EwagriuszzPontu(ur.345,zm.399)-mnich,teolog,asceta.Smuteknazwałprzygnębieniem
duszyiuważał,żestanowionchorobęmoralnąlubwadę,dotyczyteżsferyorganicznej,osłabiając
19
