Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
1.2.1.Demoralizacjazperspektywyhistorycznej
Współczesnymnichbenedyktyńskiizarazempsycholog,NiemiecAnselmGrün
uważał,żeacedięmożnautożsamiaćzestresem,niepokojem,zabieganiem,które
dzisiajtowarzysząprawiekażdemuczłowiekowiinazywanesąniekiedyuchorobą
naszychczasów”
.Twierdziłon,żeacediajestnietylechorobą(wodróżnieniuodde-
presji),coniekorzystnymstanemduchacharakterystycznymdlaczłowiekawpew-
nychokresachjegożycia(Grün,2008).
Początkinaukowegorozwojuterminu„demoralizacja”
Egzystencjaliści,filozofowieXIXipoczątkuXXwieku(np.SørenAabyeKierke-
gaard,MartinHeideggerczyFriedrichNietzsche)omawialitakiedoświadczenia,jak
cierpienie,rozpacz,bezsensownośćipoczucieizolacji,jakodoświadczeniakażdego
człowiekaigraniceludzkiejegzystencji.Egzystencjalniezorientowanipsychiatrzy
ipsychologowieopracowalimodelpsychoterapii,opierającsięnazaobserwowanych
powiązaniachmiędzylękiem,depresjąiobawamipacjentówprzedtymiegzysten-
cjalnymikryzysami(np.Frankl,1963;Yalom,2008).Egzystencjalnypsychoterapeu-
ta,IrvinYalom,wswojejpracykoncentrowałsięnacierpieniuegzystencjalnympa-
cjentów,nastresieugruntowanymwistnieniujednostki,cowefekciedoprowadziło
gotakżedowłączeniasięwdyskusjęnatematstanudemoralizacji.Zwracałuwagę
nakonflikt,którypojawiasięwsytuacjistawianiaczołarzeczywistości.Gdyosoba
nieposiadawystarczającychzasobów,abyporadzićsobieztakimkonfliktem,może
dojśćdorozwojustanudemoralizacji(Yalom,2008).Innymwybitnymterapeutą
egzystencjalnymilekarzembyłViktorE.Frankl(1963,2020),którywswoichzawo-
dowychzainteresowaniachskupiłsięnakwestiisensu.Kwestiasensużyciajestfilo-
zoficznympytaniemoznaczenieiwartośćodkrytądziękiosiągnięciomipełnionym
przezjednostkęrolom.Jegozdaniem,znalezienieznaczeniapozwalastawićczoła
każdejformiedoświadczanychprzeciwności.
Opróczznaczeniaisensu,naktórezwracaliuwagęegzystencjaliści,ważnym
aspektemwdyskusjinadkonstruktemdemoralizacjijestproblematykaradzenia
sobiezestresem.OryginalnateoriaradzeniasobieRichardaLazarusaiSusanFolk-
man(1984)koncentrowałasięnabadaniuprocesów,któredoprowadziłydozmniej-
szeniastanustresupoprzezdziałaniazaradczeopartenaemocjachlubproblemie.
JednakniecopóźniejFolkman(ParkiFolkman,1997)zwróciłauwagęnaradzenie
sobieskoncentrowanenaznaczeniu.Odkryła,żeprzeformułowanieznaczeniasytu-
acjitrudnejmożezmienićuprzednioutrzymywaneprzekonaniaicele,potencjalnie
wzmacniającpozytywneuczuciapodczastrudnegodoświadczenia.Nawartośćpo-
ciało,cowkonsekwencjiniesiezasobącierpienieijestdlaczłowiekajakimśnieszczęściem.Ciągłe
smuceniesiętojedenzsymptomówduchowejchoroby(htp://mateusz.pl/wam/zd/59-01.htm,
dostęponline:21.11.2019).
