Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Podstawowesposobyrozumieniazasadprawa
1.1.4.ARGUMENTYNARZECZ
nPODSTAWOWEGO”CHARAKTERUNORM
UZNAWANYCHZAZASADYPRAWA
Uznanie,żepewnagrupanormprawnychmacharakterpodstawowydla
systemu,copozwalanazakwalifikowanieichdokategoriizasadprawa,nieroze-
rwalniejestzwiązanezprzyjęciemzałożenia,żeistniejąnarzędzia,któreumoż-
liwiająwyróżnienietychspośródobowiązującychnorm,któremającharakter
nzasadniczy”.Wprocesie,którymanaceluprzedstawieniewdyskursieuzasad-
nienianarzecznzasadniczego”charakteruokreślonychnorm,formułowane
różnorodneargumenty.Jedneznichmającharakterformalny(np.argument
zmiejscanormywstrukturzehierarchicznejsystemu);innecharaktertreściowy
(np.argumentzeszczególnegoznaczenianormydlasystemu).Tedwarodzaje
argumentówniewykluczająsięwzajemnie41.
J.Wróblewskipodjąłpróbęsformułowaniakataloguprzesłanek,naktórych
możeopieraćsięuznanienzasadniczego”charakterunormy,wyróżniając:
miejscenormywhierarchicznejstrukturzesystemuprawa(formalnewyod-
rębnieniewkonstytucji,ustawach,umieszczeniewkodeksie,wsystematyce
aktuprawnego);
stosuneknormydoinnychnorm(normastanowiracjędlacałejgrupy
norm);
miejscenormywkonstrukcjiinstytucjiprawnej(regulacjacechistotnych
konstrukcjiprawnej);
ocenacelów,zadań,funkcjinormy(zewzględunacelesytemuprawalub
jegoczęści)42.
Oczywistejest,żeprzedstawionypowyżejkatalogniemacharakteru
wyczerpującego.Słuszniewskazujejedenzautorów,żeniemożnawykluczyć
tego,ouznaniuokreślonejnormyzazasadęprawaprzesądzajątakżeniewy-
rażaneotwarcieprzesłanki,którentowarzysząskryciedeklaracjomautorów”43.
Niebudziwątpliwościto,żesamopojęcienzasadaprawa”nieimplikuje
jeszczekryteriów,któredecydująotym,określonanormazostajewdyskur-
sieuznanazazasadęprawa.Różnorodnośćargumentów,któreprzedstawiasię
wdoktrynienarzecznzasadniczości”,rodzipytanieorolęocenwprocesiefor-
mułowaniatwierdzeńonzasadniczości”norm.Wpiśmiennictwiepodkreślany
41Por.S.Wronkowska,M.Zieliński,Z.Ziembiński,Zasady…,s.53.
42Por.K.Opałek,J.Wróblewski,Zagadnieniateorii…,s.92–93.
43B.M.Ćwiertniak,Zasadyprawapracy,Katowice1981,s.472(rozprawadoktorskanapisana
podkierunkiemT
.Zielińskiego,obronionanaWydzialePrawaiAdministracjiUniwersytetuŚlą-
skiego,dostępnawBiblioteceWPiAUŚ),s.321.
SŁAWOMIRTKACZ
31