Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ŁUKASZPISARCZYK
(nawypadeknieosiągnięciaporozumienia)41.W1924r.ustanowiono,jużjako
stałąinstytucję,NadzwyczajneKomisjeRozjemcze42dlapracownikówrol-
nych43.Orzeczeniakomisjistanowiływażnyinstrumentochronyinteresów
robotnikówrolnychnawypadeknieosiągnięciaporozumienia.Ustanawiały
normybezwzględnieobowiązująceijednostronniegraniczne44.Dalszyroz-
wójinstytucjimiałprzypaśćnalata30.
Istotnegwarancjewolnościiprawformułowałauchwalonawdniu
17marca1921r.KonstytucjaRzeczypospolitejPolskiej45.Artykuł108Kon-
stytucjimarcowejstanowił,żeobywatelemająprawokoalicji,zgromadzania
sięizawiązywaniastowarzyszeńizwiązków.Wykonanietychprawmiały
określićustawy46.
Podkonieclat20.nastąpiłoujednolicenieprzepisówdotyczącychre-
gulaminówpracy47,służącem.in.ograniczeniuswobodypracodawców48.
Wydanednia16marca1928r.rozporządzeniePrezydentaRzeczypospolitej
oumowieopracępracownikówumysłowych49orazrozporządzeniePrezy-
dentaRzeczypospolitejoumowieopracęrobotników50tworzyłyramyfor-
malnedlatejważnejinstytucji.Międzyobydwomaregulacjamiwystępowa-
41W
.Szubert,Układyzbiorowe...,s.53;M.Święcicki,Prawo...,s.47.Przymusowerozjem-
stwowrolnictwiezostałoustanowionew1921r.ipoczątkowomiałocharaktertymczasowy.
Posługiwanosięformąnowelizacjiustawyozałatwianiuzatargówzbiorowychpomiędzypraco-
dawcamiapracownikamirolnymiz1919r.,anastępnie(1923r.)odrębnejustawyocharakterze
jednaktymczasowym(M.Święcicki,Instytucjepolskiego...,s.46oraz103in.).Komisjamogła
przedłużyćobowiązywanieumowyzbiorowej,anawetmodyfikowaćjejtreść(ibidem,s.103–104).
42Ustawazdnia18lipca1924r.wprzedmiocieuprawnieńMinistraPracyiOpieki
SpołecznejdopowoływaniaNadzwyczajnychKomisjiRozjemczychdozałatwianiazatargów
zbiorowychpomiędzypracodawcamiapracownikamirolnymi,Dz.U.Nr71,poz.686.
43Jeślizałatwieniezatarguzbiorowegomiędzypracodawcamiapracownikamirolnymi
byłoniemożliwelubjeżelistronysameniepoddałysiędobrowolniepowołanemuarbitrażowi,
MinisterPracyiOpiekiSpołecznejmógłpowołaćNadzwyczajnąKomisjęRozjemczą(art.1
ustawywprzedmiocieuprawnieńMinistraPracyiOpiekiSpołecznejdopowoływaniaNadzwy-
czajnychKomisjiRozjemczychdozałatwianiazatargówzbiorowychpomiędzypracodawcami
apracownikamirolnymi).Orzeczeniabyłyjednakpodporządkowaneumowomzbiorowym,
któremiałypierwszeństwo,copotwierdzałonadzwyczajnycharakterprocedury(zob.szerzej
M.Święcicki,Instytucjepolskiego...,s.104–105).
44Takm.in.ibidem.
45Choćgwarancjetetylkoczęściowoprzełożyłysięnakształtpóźniejszegoustawo-
dawstwa.Zob.szerzejM.Święcicki,Instytucjepolskiego...,s.112in.
46Ustawaniemogłanatomiastprawtychograniczać.Zob.A.Dziadzio(wo)Systemprawa
pracy,t.V...,podred.K.W
.Barana,s.76.
47SzerokonatentematZ.Salwa,Charakterprawny...,s.39in.,zwracającm.in.uwagę
nawątpliwościdotyczącecharakteruprawnegoregulaminów(s.41in.).
48M.Święcicki,Prawo...,s.109.
49Dz.U.Nr35,poz.323zpóźn.zm.PrzepisyrozdziałuVIdotyczącegoregulami-
nówpracyniemiałyzastosowaniadourzędówpaństwowychisamorządowych(art.51).
50Dz.U.Nr35,poz.324zpóźn.zm.Wrozporządzeniutymproblematykaregulaminu
pracyznalazłasięwrozdzialeVII.Przepisyrozporządzenianienaruszałyuprawnieńprzed-
stawicielstwarobotniczego,wynikającychzniemieckiejustawyzdnia4lutego1920r.oradach
załogowychorazzinnychobowiązującychwtymzakresieprzepisówprawnych.Ustawanie-
mieckaprzewidywałauzgadnianieregulacjiporządkowychzodpowiednimiradami.
160