Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DziałI.Dowodyipostępowaniedowodowe
woływaćzurzęduwedleswojegouznaniadowódzopiniibiegłegowkażdej
sprawie,wktórejuznałtozapotrzebne126l
Wartowtymmiejscuzauważyć,żewiedzasąduocelowościdopusz-
czeniadowoduzurzędumusiałabyćwtamtymczasiewiedząocharakterze
procesowym,aniepozaprocesowym,musiałazatempochodzićzmateriału
sprawyl
Ponowelizacjikodeksupostępowaniacywilnegow1950rlprzepisregu-
lującykwestiędowodówzurzęduzostałoznaczonyjakoartl236,ajego§1
przybrałnastępującątreść:„Sądmożedopuścićdowódnawetniepowołany
przezstronylWraziepotrzebysądmożezarządzićodpowiedniedochodzenie”l
Przepisteninterpretowanybyłzgodniezówcześnieobowiązującąiab-
solutyzowanązasadąprawdyobiektywnejlWtamtymokresiejudykatura
idoktrynapisałycoprawdaozasadziekontradyktoryjności,alerozumianej
wistociejakozasadawspółdziałaniaobustronzesobą,atakżestronzsądem
„wdążeniudoustaleniarzeczywistegostanusprawy”127l
Przeciwstawiającsięobowiązującejwpaństwachzachodnich,określanych
wówczasjakopaństwaburżuazyjne,zasadzieprawdyformalnej,podkreślano,
żewprocesiecywilnymPolskiLudowejobowiązujezasadaprawdyobiektyw-
nej,któranakładanasąd„obowiązekusilnegodążeniadowyjaśnieniarzeczy-
wistychprawiwzajemnychstosunkówstron,ztym,żesądniemożeograni-
czaćsiędowyjaśnieńimateriałówprzedłożonychprzezstrony,leczpowinien
byćsiłączynnąitwórczą,poszukującąprawidłowegorozstrzygnięcia”128lSąd
Najwyższytłumaczyłwówczas,żeskoro„procescywilnyprzenikniętyjest-
żeniemdoorzeczeniazgodnegozobiektywnąprawdą”,tokoniecznejestze-
rwaniezbiernościąsąduiwymaganieodniegopostawyczynnejlCoprawda
odstronnależyoczekiwaćaktywnegoudziałuwprocesiecywilnym,aich
rolawdostarczaniumateriałufaktycznegoidowodowegojestdoniosła,jed-
naktosądpowinienaktywnieuzupełniaćdostarczonyprzezniemateriał,
ajegozachowaniesiępowinnobyć„aktywneipełneinicjatywy”lKontra-
dyktoryjność,którawynikałazartl236klplclz1930rlpo1950rl,określano
jako„kontradyktoryjnośćnowegotypu”lSądmiałpoprzezswojąwzmożoną
aktywnośćczuwaćnadujawnieniemprawdyobiektywnej,własnymdziała-
niempowinienbyłuzupełniaćlukiibrakiwywołaneniedostatecznąaktyw-
nościąstron,atakżeprzeciwstawiaćsiędziałaniustronypragnącejniedopuś-
126MlRichter,Kodeks,sl228–229i179l
127UchwałaIzbyCywilnejSNz27czerwca1953rl,CPrez195/52,OSN1953,zl4,
pozl95wytycznewymiarusprawiedliwościipraktykisądowejwprzedmiociestosowania
wcywilnympostępowaniuspornymprzepisuartl236klplcl,azwłaszczajego§1l
128UchwałaIzbyCywilnejSNz27czerwca1953rl,CPrez195/52,tezaIl
86
KRZYSZTOFKNOPPEK