Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Komparatystyka-badaniaporównawczewpedagogice
25
terminologiamiędzynarodowarozszerzyłapolerównieżoanalizęprzyczynpo-
dobnegolubzróżnicowanegorozwojuedukacyjnychsystemówoświatowych.Po-
jawiająsięopisywyników,jakieosiągająposzczególnesystemyoświatowe,opisy
programów,zarządzeń,prawaoświatowego,współpracyiwymianyuczniów
inauczycieli9.
Ostatnimilatymożemyzaobserwowaćzmianyzachodzącewsystemiepoję-
ciowympedagogikiporównawczej.Podpojęciempedagogikirozumiemyobec-
nienietylkoporównywaniesystemówkształcenia,alerównieżwszelkiopis,do-
kumentacjęianalizę,dostarczającewiedzyosystemiekształceniajednegokraju
wporównaniuzinnym.Nowatreśćpojęcia„pedagogikiporównawczej”przy-
czyniłasiędopowstanianowegoterminu„pedagogikamiędzynarodowa”(„in-
ternationalcomparativeeducation”),chociażstandardowytermin„pedagogika
porównawcza”jesttakżeużywany10.Zmieniłosięrównieżpodejściedokwe-
stiiroliteoriipedagogicznejwpedagogiceporównawczej.Rozwójtejdziedziny
pozwoliłnawyłonieniesiędwóchwniosków.Popierwszeteoriapedagogiczna
niestanowijużpozycjidominującej,ponieważmusibyćpowiązanazteoriami
iwyjaśnieniamiekonomicznymi,socjologicznymi,jakrównieżzantropologią
kulturową,demografią,prawemitp.Podrugiedaneempiryczneoprócztego,że
stanowiądokumentację,tosłużąjeszczedowyjaśnianiazjawisk11.
Zaojcakomparatystykipedagogicznejjakodyscyplinynaukowejzwykłosię
uważaćMarca-Antoine’aJullienadeParis(1775-1848),któregopracaZaryspe-
dagogikiporównawczejz1817rokuuznanazostałazapierwszywhistoriizwarty
planbadańporównawczychsystemówoświatowych.Zzałożeniapracatamiała
przyczynićsiędopodniesieniapoziomukształceniaweFrancjinabaziewy-
korzystaniarozwiązaństosowanychwinnychkrajach12.Jużonwskazywałna
koniecznośćporównywaniazapomocąsporządzanychtablicporównawczych
zakładówwychowawczychistniejącychwEuropienakażdymetapienauczania,
wkażdymrodzajuszkoły,równieżwszkolespecjalnej13.
TękoncepcjękontynuowałPedroRosselló(1897-1970),któryuważał,żeba-
daniaprowadzonenacałymświeciedoprowadządowykryciaprądówwobrę-
biewychowania.Przyczynisiętozarazemdostworzeniaodpowiedniejteorii,
któramiałabycharakteruniwersalny14.ZałożoneprzezniegoBiuroOświaty
wGenewiestałosięośrodkieminformacjiowspółczesnejszkoleorazplatfor-
9J.PrůCha:Pedagogikaporównawcza…,s.10.
10ś.Vašek,A.Kastelová:Porównaniesystemówkształceniapedagogówspecjalnychwpol-
skichisłowackichszkołachwyższych.„Chowanna”,nr1/2009,s.222.
11J.PrůCha:Pedagogikaporównawcza…,s.35.
12R.PaChoCiński:Zaryspedagogiki…,s.11-12.
13Por.:J.FrątCzak:Pedagogikaporównawcza(teksty,opracowaniaizadania).Bydgoszcz,
WydawnictwoUczelnianeWSP,1993,s.13.
14M.J.AdamCzyk,A.Ładyżyński:Wybranezagadnieniaszkolnictwaiwychowaniawświe-
cie.StalowaWola,OficynaWydawniczaFundacjiAkademickiejwStalowejWoli,1998,s.15.
