Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16SYSTEMYMEDIALNEKRAJÓWBAŁKAŃSKICH
któreprzerodziłysięwwalkiuliczne,zginęło70osób,akilkasetzostało
aresztowanychiskazanych21.Winnychrepublikachtakżewidoczne
byłopewnerozprężenie–wChorwacjinp.odbyłasięw1983rokukon-
ferencjazorganizowanaprzezdziałaczypartyjnych,gdzienietakdawno
uwielbianyTitozostałokreślonymianemDstaregoszczura”.WSłowenii
natomiastdużąpopularnościązacząłcieszyćsięruchartystyczno-kul-
turalnyDNeueSlovenischeKunst”,któregoczłonkowie(muzycy,akto-
rzy)wsposóbjawnyprowokowaliwwystępachserbskiewładze.
Wzrostowinacjonalizmówtowarzyszył–ijednocześniegopotęgował
–pogłębiającysiękryzysgospodarczy.Wprawdziejeszczelatasiedem-
dziesiątestanowiłydlamieszkańcówJugosławiiprawdziwyokresDla
dolcevita”,toosiągniętyonzostałwdużejmierzenakredyt.Itak,oile
jeszczezadłużenieJugosławiiw1975rokuwynosiło6,5mlddolarów,to
w1983rokuwyniosłojużponad20mld.Stałosiętakzasprawąświa-
towegokryzysuenergetycznego,alerównieżwwynikuzaciąganiaprzez
poszczególnerepublikipożyczekzagranicznych,doczegootrzymały
prawow1979roku.Byłytośrodkiwysokooprocentowane,cospowo-
dowałoszybkienarastanieodsetekiwpadnięciewspiralęzadłużenia22.
Kryzysgospodarczyspowodowałpoważneutrudnieniawzakładach
pracy.W1982rokunaogólnąliczbę5,5mlnpracowników,500tysięcy
każdegodniamiałoprzestojeprodukcyjne,apozostalipracowaliprze-
ciętniemniejniżpięćgodzindziennie.Dotegodoszłaszalejącainflacja
ispadekrealnychdochodówludności.Biedniejszeregiony,takiejakKo-
sowoczyBośniaiHercegowina,wskazywałySłowenięiChorwacjęjako
te,któregłówniekorzystałyzbogactw,natomiastLublanaiZagrzeb
zaczęłyprotestowaćprzeciwkołożeniuwłasnychfunduszynarozwój
zapóźnionychregionówJugosławii.Niezmieniałotofaktu,żeobywa-
telewszystkichrepublikodczuwaliskutkikryzysu.Wpaństwie,wktó-
rympoziomżyciabyłdoniedawnamarzeniemdlamieszkańcówinnych
krajówsocjalistycznych,reglamentacjedostawenergii,gazu,kawyczy
nawetograniczeniawruchudlaprywatnychsamochodów,byłyszcze-
gólniebolesneizachęcałydoznalezieniawinnychzaistniałejsytuacji.
Najłatwiejmożnabyłotozrobić,odwołującsiędonacjonalizmu,wcza-
sachtitowskiejJugosławiigłębokoskrywanegoiprześladowanego.Już
w1986rokunaukowcyzSerbskiejAkademiiNaukiSztukopracowali
iopublikowaliwprasieMemorandum,wktórymskrytykowaliówcze-
snąsytuacjęwJugosławii,aszczególnieciężką–ichzdaniem–pozycję
ludnościserbskiej.Uznali,żejestonazdominowanaprzezinnenarody
inieodgrywaodpowiedniejroliwpaństwie.Uczeniwezwalidoponow-
nejcentralizacjiJugosławiiorazdobudowaniaDWielkiejSerbii”,która
objęłabyswymterytoriumwszystkichSerbów23.
21W
22Ibidem,s.235.
.Walkiewicz,op.cit.,s.229.
23M.J.Zacharias,Komunizm...,s.427.Nawprowadzenietychhasełwżycienietrzebabyło
długoczekać–w1989rokuzniesionoautonomięWojwodinyiKosowa,wprowadzając
