Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Państwaskandynawskieogólnedane
27
międzymorzami:Norweskim,Północnym,BałtyckimiBarentsa
18
.Zewzględu
nahistoryczneikulturowezwiązkitermintenwspółcześnieobjąłnorweską
prowincjęSvalbard,DanięzGrenlandiąiWyspamiOwczymi,FinlandięiIs-
landię.onezespolonezpozostałymiwięzamigospodarczymi,prawnymi,
politycznymi,atakżetymi,któreodnosząsiędopolitykikryminalnej,karnej
ipenitencjarnej.Nazywanekrajamiskandynawskimi,samenazywająsięczęś-
ciejnordyckimi.
Norwegia,SzwecjaiDaniatomonarchiekonstytucyjne.FinlandiaiIslan-
diarepublikamiparlamentarnymi
19
.Wewszystkichmonarchiachskandynaw-
skichwładzajestdziedziczna.KonstytucyjniepozycjeprezydentaRepublikiFin-
landiiiIslandiidosiebiepodobne.OilejednakpraktykapolitycznaFinlandii
wzmacniapozycjęprezydenta,otylewprzypadkuIslandiiprezydentniewyko-
rzystujewszystkichswoichprerogatyw
20
.
Państwaskandynawskiecharakteryzujepoczuciewspólnoty
.Znajdujeono
wyraznietylkowpodobnychurządzeniachinstytucjonalnych,aletakżewzbli-
żonejmentalnościludzi.Wtejsytuacjiuzasadnionejestrozpatrywaniesystemu
penitencjarnegotychczterechpaństwjakookreślonejcałości.Wzajemnepowią-
zaniaijednocześnienaturalnewyodrębnienieodresztyludówzamieszkujących
Europęsprawiły
,żemieszkańcówNorwegii,DaniiiSzwecjiłączyłwciągudzie-
jówpodobnyjęzyk,kultura,podobneprzemianyspołeczne,awpewnychokresach
nawetwspólnapaństwowość.Częstogranicetychpaństwzachodziłynasiebie.
SzwecjarozszerzałaswojąwładzęnaobszarFinlandiiiNorwegii,Danianaobszar
południowejSzwecjiiNorwegii.Przezdługiczaspaństwatepozostawaływróżne-
gotypuuniachiwtychzwłaszczaokresachdochodziłododyfuzjikulturowej.
Opróczwspólnegopochodzeniaipodobieństwajęzykówsilnymczynnikiem
integrującymbyławspólnareligia.Państwateprawiewjednymczasieprzyjęły
18SamanazwaSkandynawiawformieScatinavia,ScadinaviaiScandiapojawiasięuPli-
niusza.WskutekbłędówpóźniejszychkopistówzostałazniekształconanaScandinavia.Początko-
woużywanabyłanaoznaczeniepołudniowejSzwecji,wewczesnychopisachPtolemeuszazaś
oznaczałaarchipelagWyspDuńskichipołudniowąSzwecję.Niejasnajestnatomiastetymologia
tejnazwy
.Niewiadomo,czypochodziodstaronorweskiejboginiSkadhi,czyodsłowanSkadha-
vin”oznaczającegopastwiskodlabydła,czyteżodnSkadinaujo”protonordyckiegoterminuozna-
czeniuSkadde-ey
,czylimglistawyspa.A.C.O’Dell,Krajeskandynawskie,PaństwoweWydawnic-
twoNaukowe,Warszawa1961,s.9.Islandiazostaławyłączonaztegoopracowaniazewzględu
naniewielkiudziałkarywięzieniawsystemiekarwtymkraju.1września1983wIslandiibyło
57więźniów.Wskaźnikna100000mieszkańcówwynosił24,3(najniższywEuropie).Liczba
osóbuwięzionychwIslandiiwykazujetendencjęzniżkową.Por.PrisonInformationBulletin,Coun-
cilofEurope,Strasbourg1984,no.2.
19Islandia,najpóźniejzasiedlonyobszarEuropy
,od874roku(pierwsiudokumentowani
osadnicy:norwescywikingowieorazCeltowie)doXIIIwiekubyłaniezależna.WXIIIwiekustała
sięzależnaodNorwegii,apotemDanii.Autonomięuzyskaław1874roku.Wroku1918odzy-
skałaniepodległośćzkrólemduńskimjakotytularnągłowąpaństwa.Republikąogłosiłasię
w1944roku.
20M.Grzybowski,Systemykonstytucyjnepaństwskandynawskich,WydawnictwoSejmowe,War-
szawa1998,s.70–71.