Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
TomaszWieciech
.
faktyczniejednoosobowaodpowiedzialnośćpolitycznapremiera
ponoszonanieprzedParlamentem,aprzedfrakcjąparlamentarną
partiirządzącej.
Wsystemiewestminsterskimegzekutywatylkoformalniemaduali-
stycznycharakter.Wyłączeniemonarchyzudziałuwsprawowaniuwładzy
przezpoddaniewykonywanianależącychdoniegozadańwtymobsza-
rzekontroliministrówpowodujebowiem,żewbrytyjskimsystemiepo-
litycznymjedynymdysponentemwładzywykonawczejjestrząd.Oprócz
polityczno-ustrojowejeliminacjimonarchydowzmocnieniapozycjirządu
przyczyniająsięrównież:bardzosilnezespoleniepersonalnerząduzIzbą
Gmin(zwykleprzynajmniejjednaczwartadeputowanychpartiirządzą-
cejjestjegoczłonkami),słabadwuizbowośćParlamentuibraksądowej
kontrolikonstytucyjnościprawa.Wszystkieteuwarunkowaniasprawiają,
żepozycjarząduwstrukturzeorganówpaństwowychjestsilniejszawpo-
równaniuztypowymisystemamiparlamentarnymi.Innacechasystemu
westminsterskiego,którarównieżwpewnymstopniusiędotegoprzyczynia,
topraktykatworzeniajednopartyjnychrządówwiększościowych.Owa
praktykasprzyjastabilnościispójnościprogramowejrząduorazwzmacnia
pozycjępremiera,którymzwyklezostajeliderpartiikontrolującejwiększość
wIzbieGmin.Towłaśnieformułajednopartyjnychrządówwiększościo-
wychumożliwiłaefektywneprzekształcenieodpowiedzialnościpolitycznej
rząduprzedParlamentemwjednoosobowąodpowiedzialnośćpremiera
przedfrakcjąparlamentarnąpartiirządzącej.Wnioskiowyrażeniewotum
nieufnościwobecrządusąnadalskładane,alestanowiąoneraczejformę
demonstracjizestronyopozycji.Ichcelemniejestdoprowadzeniedoupad-
kugabinetu,ponieważzewzględunaukładsiłwIzbieGminniemanato
szans.Douchwaleniawotumnieufnościwobecrządudoszłoporazostatni
w1979roku,tymczasemtylkowciągu40lat,któreupłynęłyodtegoczasu,
ażtrzechpremierówzostałozmuszonychdoustąpieniazestanowiskaze
względunautratępoparciawewłasnymugrupowaniu(MargaretTatcher
w1990r.,TonyBlairw2007r.iTeresaMayw2019r.).
Odmiennościbrytyjskiegosystemurządów,wszczególnościfaktyczna
jednoczłonowośćegzekutywyikoncentracjawładzywgabineciepodsilnym
spersonalizowanymprzywództwempremiera,dająasumpttwierdzeniom,
żeuległonprzekształceniuwnowysystemrządów,nazywanysystemem
rządówpremierowskich(primeministerialismlubprimeministergovern-
ment).Wtymujęciupozycjaustrojowabrytyjskiegoszefarządumiałaby
