Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
Odponadstulatproblemubezpieczeńspołecznychjestpowiązanyzpoli-
tykąsocjalnąpaństwa.PrzezcałyXIXwiekwśródeuropejskichekonomistów
toczyłasięożywionadyskusjaorolęimiejscepaństwaorazostosunektego
podmiotudokwestiizabezpieczeńspołecznych;wtymsamymczasieproletariat
ostrowalczyłoprawapracowniczeiozdobyczesocjalne.Wokresiemiędzywo-
jennym,wlatach1918-1939,nastąpiłdynamicznyrozwójubezpieczeńspołecz-
nych
1zabezpieczeńspołecznych2wEuropie,jakiwodrodzonympaństwie
polskim.Rozwijającesięubezpieczeniaspołecznezjednejstronybyłyadreso-
wanedocorazszerszychgrupspołecznych,adrugiejwiązałysięzcorazwięk-
szymryzykiemubezpieczeniowym.Rozrostowiubezpieczeńspołecznychtowa-
rzyszyłwzrostichroliwżyciugospodarczo-społecznym,coznajdowałoodbicie
wewskaźnikachekonomicznych.
ZchwiląodzyskaniaprzezPolskęniepodległości,wlistopadzie1918roku,
sferyrządowenatychmiastprzystąpiłydoprocesuscalaniawjedenorganizm
państwowyziemnależącychdoodmiennychsystemówpolitycznych,prawnych,
administracyjnych,ekonomicznych,monetarnych,celnychorazkomunikacyj-
nych.Ponadtopolskiewładzestanęłyprzedwyzwaniemrozwojuorazujednoli-
1Wliteraturzeprzedmiotuwystępujewieledefinicjipojęcia„ubezpieczeniespołeczne”.Au-
toremjednejznichjestWacławSzubert,którypisze,że:„Ubezpieczeniespołecznestanowisys-
temzagwarantowanychustawowoizwiązanychzpracąświadczeńocharakterzeroszczeniowym,
pokrywającympotrzebywywołaneprzezzdarzenialosowelubinnezrównaneznimizdarzenia,
spełnianychprzezzobowiązaniedotegoinstytucjeorazfinansowanychnazasadziebezpośrednie-
golubpośredniegorozłożeniaciężarutychświadczeńwcałościlub,conajmniejwpoważnej
mierze,nazbiorowośćosóbdonichuprawnionych”.Zob:W.Szubert,Ubezpieczeniaspołeczne
zaryssystemu,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa1996,s.15.Wpodobnymduchupojęcie
ubezpieczeniaspołecznegozdefiniowałJ.Piotrkowski.WedługPiotrkowskiego:„Ubezpieczenie
społecznejestjednąztechnikzabezpieczeniaspołecznego,rozumianegojakocałokształturządzeń
publicznychchroniącychprzedniedostatkiem”.Zob:J.Piotrkowski,Zabezpieczeniaspołeczne.
Problematykaimetody,KsiążkaiWiedza,Warszawa1966,s.13.Autorzyobupodanychdefinicji
piszą,żeubezpieczeniespołecznezmierzadozabezpieczenialudziprzednędzą.
2Koncepcjazabezpieczeniaspołecznegogłosi,żepaństwojakonadrzędnaorganizacjaspo-
łecznapowinnozabezpieczyćśrodkiniezbędnedoprzetrwaniaosobomnieumiejącymzapewnić
sobieśrodkówdożycia.W.Szubertpodaje,że:„Zabezpieczeniespołecznetourządzeniespołeczne,
tworzoneprzezpaństwoigwarantującerzeszomobywateliminimumegzystencjiwobliczuwypad-
kówlosowych”.Zob:W.Szubert,Studiazpolitykispołecznej,PWE,Warszawa1973,s.229.Piotr-
kowskiwswojejdefinicjipiszenatomiast,że:„Zabezpieczeniespołecznetocałokształtśrodków
idziałańinstytucjipublicznych,zapomocąktórychspołeczeństwostarasięzabezpieczyćswych
obywateliprzedniezawinionymprzeznichniedostatkiem,przedgroźbąniemożnościzaspokojenia
podstawowych,społecznieuznanychzaważnepotrzeb”.Zob:J.Piotrkowski,op.cit.,s.26.