Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Problematykazabezpieczeńspołecznych
wangielskiejekonomiiklasycznej
TwórcąangielskiejmyślliberalnejjestAdamSmith
15.Głosiłonpogląd,że
liberalnapolitykaekonomicznapaństwajestnierozerwalniepowiązanazdomi-
nacjąwłasnościprywatnej
16,zwolnościąosobistąorazwolnościąprowadzenia
działalnościgospodarczej.Państwomiałotworzyćjedyniewarunkisprzyjające
samorealizacjiczłowieka.Jednostkagospodarująca(zarównoproducent,jak
ikonsument)wwarunkachwolnejkonkurencjikierujesięmotywemzaspokoje-
niawłasnychpotrzeborazdążeniemdozdobywaniatowarów,wygódmaterial-
nych,spokojuibezpieczeństwa,czylizosiąganiemosobistegodobrobytu
(apośrednioidobrobytucałegospołeczeństwa).Idąctymtokiemrozumowania,
Smithstałnastanowisku,żejednostkagospodarującazawszepostępujeracjo-
nalnieiprowadzidziałalnośćzgodnązzasadamiinteresuosobistego
17.Realiza-
cjawłasnych,indywidualnychkorzyści(własnegodobraimaksymalnychdo-
chodów)sprzyjałapoprawienietylkopracowitości,bonieuchronnieprowadziła
dowzrostuwydajnościiprodukcji,alerównieżodpowiedzialności,bowiązała
sięzdążeniemdopoprawywłasnegobytuorazswoichnajbliższych,copowo-
dowałowzrostzamożnościcałegospołeczeństwa.ZdaniemSmithaegoistyczna
postawajednostkigospodarującejprzyczyniasiędopostępuspołecznego,„(…)
gdykierujewytwórczościątak,byjejproduktposiadałmożliwienajwyższą
wartość,myślioswoimwłasnymzarobku,ajednakwtym,jakiwwieluinnych
15AdamSmithżyłwlatach1723-1790.Smithjestautoremjednegozistotniejszychdzieł
wmyśliekonomicznej:Badanianadnaturąiprzyczynamibogactwanarodów.Dziękitejpracy
wszedłnastałedokanonuekonomiiiinspirujemyślekonomicznądodniadzisiejszego.Zob.:
J.Buchan,AdamSmith.Życieiidea,Difin,Warszawa2008;D.Bruhlmeier,Myślicielewolności.
AdamSmith,DiG,Warszawa1993,s.3-5;J.Chodorowski,AdamSmith(1723-1790).Życieidzieło
autoraBadańnadnaturąiprzyczynamibogactwanarodów,WydawnictwoUniwersytetuWrocław-
skiego,Wrocław2002,s.15-1;J.E.Elliott,J.E.Peters,F.Motamedi,AdamSmith’sModesofSocial
Organizaion,„InternationalJournalofSocialEconomics”2001,Vol.28;D.J.Farmer,Contemporary
ConceptualSpace:ReadingAdamSmith,„JournalofManagementHistory”1997,Vol.3,s.246-255;
J.K.Galbraith,Ekonomiawperspektywie.Krytykahistoryczna,PWE,Warszawa1991;W.Eltis,
AdamSmith`sTheoryofEconomicGrowth,(in:)EssaysonAdamSmith,ed.H.Wilson,A.Skinner,
Oxford1975,s.426-454;A.Lowe,AdamSmith`sSystemofEquilibriumGrowth,(in:)Essayson
AdamSmith,ed.H.Wilson,A.Skinner,Oxford1975,s.415-425;E.C.Mosner,I.S.Ross,TheCorre-
spondenceofAdamSmith,OxfordUniversityPress,London1976;H.W.Spiegel,TheGrowthof
EconomicThought,Prenittce-Hall,EnglewoodClifis,NewJersey1971.
16Smithomawiałwłasnośćprywatnąwduchuprawanaturalnego,czyliniezależnieodpań-
stwaijegoekonomicznychkompetencji.Wtensposóbpropagowałliberalnypogląd,żeniewy-
stępujązależnościmiędzygospodarkąapaństwem.
17J.Bremond,M.M.Salort,Odkrywanieekonomii,WydawnictwoNaukowePWN,War-
szawa1994,s.292-295;T.D.Cambell,AdamSmith`sScienceofMorals,GeorgeAllenandUn-
win,London1971,s.16-23;S.Zabiegalik,TheOriginsofTheTerm„homooeconomicus”,(in:)
EconomicsandValues,ed.J.Kubka,Gdańsk2002,s.123-130.
20