Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ny
.DecyzjęwtejkwestiimoglipodejmowaćjedynieprzedstawicieleUrzędu
BezpieczeństwaPublicznego
136
.
Akcja„Wisła”sfinalizowałaprocesdezintegracjiKościołagreckokatolickiego
wPolsce.WiększośćksiężyzostałaprzesiedlonawrazzwiernyminaZiemie
Odzyskane,innitrafilidomiejscprzymusowegoodosobnienialubzostali
przekazanistronieradzieckiej
137
.Deportacjaz1947r.znacznieosłabiłateżpo-
tencjałKościołaprawosławnego.Naterenachobjętychwysiedleniamiludno-
ściukraińskiejpozostałozaledwiekilkaszczątkowychparafii
138
.Równocześnie
naZiemiachZachodnichiPółnocnychpowstawałynoweplacówkiduszpa-
sterskie,którezczasemuzyskałyakceptacjęwładzadministracyjnych.Wpływ
natomiałoficjalnystatusCerkwiprawosławnej.PowołanoPrawosławnyMe-
tropolitalnyKomitetNiesieniaPomocyPrzesiedleńcomnaZiemieOdzyska-
ne,któryzająłsięorganizacjąpomocymaterialnejiżyciareligijnegowśród
osadnikówukraińskich
139
.
Wmaju1947r.wchodzącewskładGO„Wisła”polskiesiływojskowo-
-policyjnezintensyfikowałydziałaniaprzeciwkoUPA.Stopnioworozszerzano
obszaroperacjiwkierunkachpółnocnymizachodnim.Wypracowanoporo-
zumieniezwładzamiwojskowymiCzechosłowacji.Podczasspotkaniagra-
nicznego(8maja)dowódcyczechosłowaccywyraziligotowośćblokowania
granicynaodcinkach,naktórychbędąprowadzonepolskieoperacjewojsko-
we.Byłotoniezbędnezewzględunacorazczęstszeprzechodzenieściganych
oddziałówUPAnaterytoriumCSR.Dopuszczonomożliwośćkontynuowania
obławyzanimiprzezpolskiewojskonaobszarzeprzygranicznymCzecho-
słowacji.Zapowiedzianokolejnespotkaniarobocze,wktórychmielibrać
udziałtakżeprzedstawicieleUB
140
.Dokońcalipcarozbitokurenie„Bajdy”
1111111
136
NatematosadnictwaukraińskiegonaZiemiachZachodnichiPółnocnychzob.:R.Drozd,
Droganazachód…,s.90–118;I.Hałagida,Ukraińcynazachodnich…,s.34–36;M.Hejger,Prze-
kształcenianarodowościowe…,s.200–208.
137
I.Hałagida,MiędzyMoskwą,Warszawą…,s.175–190;D.Iwaneczko,WysiedleniaUkraiń-
cówaKościółgrekokatolickiwPolsce(1944-1947),[w:]Akcja„Wisła”…,s.142–152.
138
ZdaniemGrzegorzaKuprianowiczaakcja„Wisła”byłazwieńczeniem„procesulikwidacji
potencjałudemograficznegoKościołaprawosławnegonaterenachjegotradycyjnejobecno-
ści–przedewszystkimnaChełmszczyźnieiPodlasiupołudniowym,atakżenaŁemkowsz-
czyźnie”,spowodowałateż„przesunięciegłównegoośrodkaKościołaprawosławnego
wpowojennychgranicachPolskizChełmszczyznydowschodniejczęściwojewództwabia-
łostockiego,którapoakcji«Wisła»byłajedynymterenemzwartegoosadnictwaludności
prawosławnejwskalikrajuistałasięgłównymzapleczemfinansowymikadrowymKo-
ścioła”(G.Kuprianowicz,Akcja„Wisła”aKościółprawosławny,[w:]Akcja„Wisła”…,s.173).
139
S.Dudra,Kościółprawosławnynaziemiach…,s.106,119–121.
140
AIPN,00231/92/55,SprawozdaniezkonferencjiDowódcyGO„Wisła”zwojskowąde-
legacjąCzechosłowacjiwdniu8maja1947r.,k.363–365.
65
