Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nictwaw1947r.partyzancitrzykrotniepodejmowaliakcjępaleniapoukraiń-
skichosad.PokoniecmajabojówkiSBNadrejonu„Łewada”zniszczyływten
sposób13wsiuważanychzagniazdaagenturywłodawskiegoPUBP
.Wra-
machdrugiejakcji(10–31lipca1947r.)liczący70–100partyzantówoddział,
składającysięzbojowcówSBzNadrejonu„Łyman”iupowcówzrozbitego
kurenia„Berkuta”,spaliłłącznie15wsiwpowiatachhrubieszowskim,toma-
szowskimilubaczowskim
148
.Wdniu5sierpnia,jużpowycofaniuzomawia-
nychterenówjednostekGO„Wisła”,krajowyprowidnykOUN„Stiah”naka-
załwswejostatniejinstrukcjipodjęciewalkizakcjąosiedleńcząpoprzez
„pełneiradykalnewypalenie”wsi.Akcjąobjętopowiaty:hrubieszowski,to-
maszowski,bialskiiwłodawski.Sugerowano,żeprzyzwolenienazasiedlenie
tychosadprzezludnośćpolskąniosłobyryzykoprzekształceniaichwe„wro-
giepunktyoporu”.UtworzenietamplacówekORMO,posterunkówMOczy
garnizonówWPutrudniłobydziałalnośćukraińskiejpartyzantki.Wzwiązku
ztymbojówkiSBOkręguIIIiRejonuVOkręguIIOUNorazgrupyUPAzło-
żonezpozostałościkureni„Wowky”i„Mesnyky”zniszczyływewschodnich
powiatachwojewództwalubelskiego(wcałościlubczęściowo)najprawdopo-
dobniej45miejscowości,ztego19wsinatereniepowiatuhrubieszowskiego,
14wtomaszowskim,8wewłodawskimi4wbialskim.Równocześnienatym
samymobszarzepartyzanci,częstokroćubraniwpolskiemundury,rozbroili
9placówekORMOiconajmniej9razywalczylizWP
.Wtrzechnajwiększych
starciachwpowieciehrubieszowskimUkraińcy,wykorzystującnieudolność
ibeztroskęprzeciwnika,zabili32żołnierzyWP
,aranili39–42.Ranyodniosło
też2pracownikówhrubieszowskiegoUB.Działaniaukraińskiejpartyzantki
wywarłysilnyefektpsychologicznynapolskichosadnikach,którzymasowo
opuszczalipoukraińskiewsieipowracaliwrodzinnestrony
,doinnychpo-
wiatówwojewództwalubelskiego
149
.Opisanewydarzeniautrwaliłyuwładz
administracyjnychiwojskowych,atakżeupolskiejludnościcywilnejprzeko-
nanie,żeostatniegrupyUkraińcówpozostawionewczasieakcji„Wisła”
udzielaływsparciaresztkompodziemiabanderowskiego.Wtensposóbuza-
sadnianokontynuacjęprzesiedleńnatzw.ZiemieOdzyskaneprzeprowadzoną
dokońcawrześnia
150
.RównocześniesiłamigrupoperacyjnychKBW(okryp-
1111111
148
M.Zajączkowski,PodznakiemkrólaDaniela…,s.500–502,524–530.JakstwierdziłJanPisu-
liński:„pikanteriicałejsprawiedodawałfakt,żepodpaleńdokonywanonawetwbiały
dzieńniewielkimisiłamikilkubojówkarzy
,coośmieszałopolskiewładze,wywoływałoteż
zrozumiałąpanikę,widocznązwłaszczawśródosadników”(J.Pisuliński,Akcjaspecjalna
„Wisła”…,s.343–344).
149
M.Zajączkowski,PodznakiemkrólaDaniela…,s.561–578.
150
Tamże,s.583–584.
69
