Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Zasadyogólneprawaadministracyjnego
79
Zasadademokratycznegopaństwaprawnego
Sformułowanawart.2Konstytucji,zakładaprymatprawaorazposzanowanieprawiwolności
obywateli.Stanowiswegorodzajuzbiorczewyrażenieszereguregułizasad,któreniezostałyujęte
wpisanymtekścieKonstytucji,alewsposóbimmanentnywynikajązaksjologiiorazzistotytej
klauzuli.Dlaadministracjipublicznejzzasadydemokratycznegopaństwaprawnegowynikaobo-
wiązekdziałanianapodstawieiwgranicachprawawykazującegookreślonewartościorazobo-
wiązekrespektowaniaprawiwolnościjednostek,gwarancjązaśrealizacjitejzasadyjestsądowa
kontrolaadministracji.Tazasadamacharakterogólny,mieszczącwsobieszeregzasadszczegóło-
wych,np.równościwobecprawa(art.32Konstytucji),lexretrononagit(prawoniedziaławstecz),
ochronyprawdobrzenabytych,proporcjonalności(art.30i31Konstytucji),prawadosądu(art.45
Konstytucji),ochronygodnościczłowieka(art.30Konstytucji),sprawiedliwościproceduralnej,
zrównoważonegorozwoju(art.5Konstytucji),dobrejadministracji(dobregorządzenia,good
governance),przyzwoitejlegislacjiitd.
Zasadasubsydiarności(pomocniczości)
WyrażonawpreambuleKonstytucjiiwEuropejskiejKarcieSamorząduLokalnegozakłada,żeorgany
państwa(wtymorganyadministracjipublicznej)winnybyćzlokalizowanemożliwienajbliżejobywa-
tela,itowtakisposób,byobywatelemogliwjaknajszerszymzakresieuczestniczyćwsprawowaniu
władzy.Zgodniezzasadąpomocniczościzadania,któremogąbyćrealizowaneprzezjednostkę,nie
powinnybyćrealizowaneprzezpaństwo.Organypaństwoweniższegorzędumogąbyćwrealizacji
zadańwyręczoneprzezorganynadrzędne,tylkojeśliniesąwstaniesamewywiązywaćsięzeswoich
obowiązkówalboorganywyższegorzędumogąwykonaćtezadaniaefektywniej.
Zasadauwzględnianiainteresuspołecznegoisłusznegointeresuobywateli
(ważeniainteresów)
Sformułowanawart.7k.p.a.,nakładanaorganyadministracjipublicznejobowiązeknwyważenia”
tychinteresówiichharmonizowania,jeżelisąonezesobąwkonkretnymprzypadkusprzeczne.
Zasadabudzeniazaufaniaobywatelidowładzypublicznej
Sformułowanawart.8k.p.a.,wprowadzadlaorganówprowadzącychpostępowanieobowiązek
działaniawsposóbbudzącyzaufanie,kierującsięzasadamiproporcjonalności,bezstronności
irównegotraktowania(§1).Organyadministracjipublicznejbezuzasadnionejprzyczynynie
odstępująodutrwalonejpraktykirozstrzyganiasprawwtakimsamymstaniefaktycznymipraw-
nym(§2).
Zasadajawnościdziałaniaorganówwładzypublicznej
Wynikazesformułowanegowart.61ust.1Konstytucjiprawaobywateladouzyskiwaniainformacji
odziałalnościorganówwładzypublicznejorazosóbpełniącychfunkcjepubliczne.Prawotoobej-
mujerównieżuzyskiwanieinformacjiodziałalnościorganówsamorządugospodarczegoizawodo-
wego,atakżeinnychosóborazjednostekorganizacyjnychwzakresie,wjakimwykonująonezadania
władzypublicznejigospodarująmieniemkomunalnymlubmajątkiemSkarbuPaństwa.Jawność
działaniawładzygwarantująrównieżinneustawy,np.ustawaodostępiedoinformacjipublicznej,
zobowiązującainstytucjepaństwowedoudzielaniainformacjioichdziałalnościkażdemuwniosko-
dawcy,ustawaozamówieniachpublicznych,przewidującaobowiązekprzeprowadzaniaprzetargów
narzeczinstytucjipublicznychorazjawnośćzawieranychumów,atakżeustrojoweustawysamorzą-
dowe,przewidującejawnośćobradsejmikówiradposzczególnychszczeblisamorząduterytorial-
nego.Zapewnionajestteżjawnośćrozprawsądowych,gwarantowanaprzezodpowiednieprocedury
sądowe.
DorotaDąbek
